Đĩa của thiên hà Milky Way không hề phẳng như những mô hình trước đây, thay vào đó nó cong và xoắn ra xa khỏi trung tâm thiên hà. Đây là phát hiện của các nhà thiên văn học ở Đại học Macquarie và Viện khoa học Trung Quốc nhờ việc xây dụng bản đồ 3D của thiên hà. Nghiên cứu này đã được đăng trên tạp chí Nature Astronomy.
Từ khoảng cách rất xa, thiên hà của chúng ta nhìn sẽ như một đĩa mỏng chứa các sao, quay với chu kỳ khoảng vài trăm triệu năm quanh vùng trung tâm - nơi có hàng trăm tỷ sao gây nên hấp dẫn để giữ được toàn bộ cấu trúc này.
Nhưng lực hấp dẫn yếu hơn khi ở xa trung tâm của thiên hà. Ở vùng xa phía ngoài của đĩa, các nguyên tử hydro tạo thành hầu hết đĩa khí không còn được giữ trong một mặt phẳng mỏng mà tạo thành một đĩa bị vênh dạng chữ S.
"Rất khó để xác định được khoảng cách từ Mặt Trời tới các phần khác của đĩa khí phía ngoài Milky Way nếu không có ý tưởng rõ ràng về hình dạng thực sự của đĩa," cho biết của Xiaodian Chen - nhà nghiên cứu của Viện Khoa học Trung Quốc tại Bắc Kinh, tác giả chính của nghiên cứu. "Tuy nhiên, chúng tôi vừa công bố một danh mục các sao biến quang loại Cepheids cổ điển với độ chính xác khoảng cách từ 3 tới 5%."
Dữ liệu đó đã cho phép các nhóm nghiên cứu phát triển hình ảnh 3 chiều chính xác đầu tiên về Milky Way ở vùng xa phía ngoài.
Các sao biến quang Cepheids cổ điển là những sao có khối tượng từ 4 tới 20 lần Mặt Trời và có độ sáng có thể gấp tới 100.000 lần. Khối lượng lớn như vậy khiến chúng sống rất nhanh và chết trẻ, sử dụng hết nhiên liệu nhanh chóng, đôi khi chỉ trong vài triệu năm. Chúng phát ra các xung kéo dài từ vài ngày tới vài tháng, được quan sát thấy qua sự biến đổi độ sáng của chúng và có thể được sử dụng để xác định khoảng cách với độ chính xác cao.
Sự vênh của đĩa thiên hà này cũng khiến nhóm nghiên cứu cần lưu ý thêm về hàng chục thiên hà khác từng được quan sát thấy với dạng xoắn liên tục tương tự.
Kết hợp kết quả mới thu được với các quan sát khác, các nhà nghiên cứu kết luận rằng dạng xoắn cong của Milky Way có nhiều khả năng gây ra bởi lực quay của đĩa khối lượng lớn ở phía trong.
Kết quả này sẽ có nhiều ý nghĩa quan trọng đối với việc nghiên cứu cấu trúc và tiến hóa của thiên hà chúng ta.
Bryan
Theo Science Daily
