Các nhà thiên văn học đã xác định được lỗ đen khối lượng sao lớn nhất từng được biết tới trong thiên hà Milky Way, với khối lượng gấp 33 lần Mặt Trời - theo một nghiên cứu được công bố vào thứ Ba tuần vừa rồi.
Lỗ đen này có tên là Gaia BH3, đã được phát hiện một cách tình cờ từ dữ liệu thu thập được bởi sứ mệnh Gaia của ESA.
Gaia là sứ mệnh được thiết kế với mục tiêu ưu tiên là lập bản đồ chi tiết của thiên hà Milky Way. Dữ liệu của nó đã giúp các nhà khoa học phát hiện ra BH3 ở cách Trái Đất khoảng 2.000 năm ánh sáng, trong chòm sao Aquila.
Với việc kính thiên văn của Gaia có thể xác định vị trí chính xác của các ngôi sao trên bầu trời, các nhà thiên văn có thể mô tả quỹ đạo của chúng và đo được khối lượng của một đồng hành vô hình của một ngôi sao. Đồng hành vô hình này có khối lượng gấp 33 lần Mặt Trời.
Những quan sát tiếp theo từ các kính thiên văn mặt đất đã xác nhận rằng đó là một lỗ đen với khối lượng lớn hơn nhiều so với các lỗ đen khối lượng sao đã được biết trong thiên hà Milky Way.
"Không ai mong đợi sẽ tìm thấy một lỗ đen có khối lượng lớn ẩn nấp gần đó, chưa được phát hiện cho đến nay. Đây là loại phát hiện bạn có thể thực hiện một lần trong đời nghiên cứu của mình," - cho biết của Pasquale Panuzzo thuộc Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia (CNRS) (Pháp) đang làm việc tại Đài quan sát Paris.
Lỗ đen khối lượng sao được khám phá khi các nhà khoa học nhận thấy dao động bất thường ở một ngôi sao cho thấy nó có một bạn đồng hành không được nhìn thấy.
"Chúng tôi có thể thấy một ngôi sao nhỏ hơn Mặt Trời (khoảng 75% khối lượng của nó) và sáng hơn, di chuyển quanh một bạn đồng hành vô hình," Panuzzo nói.
Lỗ đen khối lượng sao ra đời từ sự sụp đổ của các sao lớn vào cuối đời của chúng và nhỏ hơn các lỗ đen siêu nặng mà quá trình hình thành vẫn còn là một bí ẩn.
Những gã khổng lồ như vậy đã được phát hiện trong các thiên hà xa xôi thông qua sóng hấp dẫn.
Nhưng "chưa bao giờ trong thiên hà của chúng ta," Panuzzo nói.
BH3 là một lỗ đen "ngủ đông" và quá xa bạn đồng hành để có thể lấy đi vật chất của nó, do đó nó không phát ra tia X, khiến cho nó khó được phát hiện hơn.
Kính thiên văn của Gaia trước đây cũng đã phát hiện được hai lỗ đen không hoạt động đầu tiên (Gaia BH1 và Gaia BH2) trong thiên hà Milky Way.
Gaia đã hoạt động suốt 10 năm qua ở vị trí của điểm L2, cách Trái Đất 1,5 triệu km, và vào năm 2022 đã cung cấp bản đồ 3D về vị trí và chuyển động của hơn 1,8 tỷ ngôi sao.
R.T
Theo Phys.org
