Một vết đen Mặt Trời Mới đây đã giải phóng ra một quầng lửa cấp X - một trong những quầng lửa mạnh nhất mà ngôi sao của chúng ta có thể tạo ra. Vụ nổ dữ dội này đã gây ra một lần "sóng thần" hiếm thấy chạy trên bề mặt của Mặt Trời và gây ra sự bùng nổ bức xạ có thể làm gián đoạn hệ thống vô tuyến trên Trái Đất.
Các quầng lửa Mặt Trời được chia thành các cấp A, B, C và X, trong đó cứ cấp sau thì mạnh hơn cấp trước ít nhất 10 lần. Mỗi cấp lại được chia thành các bậc từ 1 tới 9 - trừ cấp X, vì không hề xác định được giới hạn trên của nó. Quầng lửa cấp X vừa xảy ra ngày 17 tháng 2 được phát ra từ một vết đen có ký hiệu là AR3229.
Quầng lửa này đã kích hoạt một làn sóng xung kích mà các nhà thiên văn gọi là sóng thần Mặt Trời, gây nên những gợn sóng truyền đi khắp quang cầu của Mặt Trời (tức lớp khí bề mặt của nó, nơi phát ra ánh sáng mà chúng ta vẫn thấy khi nhìn về phía Mặt Trời). Sóng thần của Mặt Trời mà các nhà thiên văn nói tới ở đây, là một dạng sóng từ thủy động lực tốc độ cao, một "làn sóng plasma khổng lồ" di chuyển với vận tốc có thể lên tới 900.000 km/h trên quang cầu của Mặt Trời và vươn tới độ cao 100.000 km.
Quầng lửa này đồng thời cũng gây nên một vụ bùng nổ bức xạ loại II - một vụ giải phóng bức xạ cực mạnh ở hai bước sóng cơ bản là tia tử ngoại và tia X. Những bức xạ này đã va chạm với Trái Đất chỉ ít lâu sau khi quầng lửa bùng phát. Bức xạ làm ion hóa tầng trên khí quyển của chúng ta, gây ra sự gián đoạn vô tuyến nhỏ ở Mỹ trong khoảng 1 giờ. Một nhà thiên văn vô tuyến nghiệp dư ở New Mexico (Mỹ) đã thu được một đoạn ghi âm hiếm hoi khi bức xạ này va chạm với khí quyển của Trái Đất. Âm thanh mà bạn nghe thấy như dưới đây được gây ra bởi sự tĩnh điện do bức xạ tương tác với khí quyển của chúng ta.
Đoạn ghi âm của Thomas Ashcraft được đăng trên Spaceweather.com
Các quầng lửa cấp X gần đây xảy ra thường xuyên hơn và sẽ còn nhiều hơn nữa trong thời gian tới bởi Mặt Trời đang ở giai đoạn hoạt động mạnh trong chu kỳ 11 năm của nó. Cực đại của chu kỳ lần này sẽ là năm 2025, và điều đó có nghĩa là sẽ còn nhiều quầng lửa cấp X xuất hiện trong thời gian tới, một số trong đó có thể gây ảnh hưởng tới hệ thống liên lạc, hoạt động của các vệ tinh hoặc hệ thống điện mà bạn đang sử dụng.
Bryan
(Tham khảo từ Livescience, Spaceweather và NASA)
