Các nhà khoa học làm việc tại Viện cơ học thiên thể và tính toán thiên văn thuộc Đài thiên văn Paris (Pháp) mới đây đã cho thấy ảnh hưởng của các vệ tinh của Sao Thổ có thể giải thích cho sự nghiêng trục của hành tinh khí khổng lồ này. Nghiên cứu đã được công bố trên Nature Astronomy của họ cũng dự đoán rằng độ nghiêng sẽ tăng cao hơn trong hàng tỷ năm sắp tới.
Việc độ nghiêng của Sao Thổ được gây ra bởi các vệ tinh của nó là kết luận được đưa ra bởi các nhà nghiên cứu tới từ CNRS (Trung tâm nghiên cứu khoa học quốc gia Pháp), Đại học Sorbonne (Paris) và Đại học Pisa (Italia). Nghiên cứu cho thấy độ nghiêng hiện nay của trục quay Sao Thổ được gây ra bởi sự dịch chuyển của các vệ tinh, đặc biệt là vệ tinh lớn nhất: Titan.
Các quan sát gần đây đã cho thấy Titan và các vệ tinh khác đang dần dịch chuyển ra xa khỏi Sao Thổ nhanh hơn so với ước tính trước đây của các nhà thiên văn. Với việc kết hợp sự tăng tốc độ dịch chuyển này vào các tính toán của mình, các nhà nghiên cứu kết luận rằng quá trình này gây ảnh hưởng tới độ nghiêng của trục Sao Thổ: khi các vệ tinh dịch chuyển ra ngày càng xa, độ nghiêng sẽ ngày càng tăng thêm.
Sự kiện mang tính quyết định đối với sự nghiêng của Sao Thổ được cho rằng đã xảy ra khá gần đây. Trong suốt hơn 3 tỷ năm đầu tiên sau khi Sao Thổ hình thành, trục quay của nó được giữ ở mức nghiêng rất nhỏ. Chỉ trong khoảng 1 tỷ năm gần đây, sự dịch chuyển của ra xa dần của các vệ tinh mới dẫn tới cộng hưởng với tác động từ quỹ đạo của một hành tinh khác là Sao Hải Vương, khiến Sao Thổ đạt tới độ nghiêng 27 độ như được quan sát ngày nay.
Những phát hiện này dẫn tới việc đặt nghi vấn cho những kịch bản trước đó. Các nhà thiên văn học từng đồng ý về sự tồn tại của sự cộng hưởng này. Tuy nhiên, họ cho rằng nó đã xảy ra rất sớm, cách đây hơn 4 tỷ năm, trong giai đoạn dịch chuyển quỹ đạo của Sao Hải Vương. Từ thời điểm đó, trục của Sao Thổ được cho là đã ổn định. Trên thực tế, trục của Sao Thổ vẫn tiếp tục nghiêng thêm, và như chúng ta thấy ngày nay chỉ đơn giản là một giai đoạn chuyển tiếp của quá trình nghiêng trục này. Trong vài tỷ năm tiếp theo, độ lệch trục của Sao Thổ có thể tăng hơn gấn đôi.
Nhóm nghiên cứu đã có được kết luận tương tự về Sao Mộc - hành tinh được dự đoán rằng trải qua một quá trình nghiêng trục do sự dịch chuyển ra xa của 4 vệ tinh lớn của nó, cộng hưởng với quỹ đạo của Sao Thiên Vương. Trong 5 tỷ năm tới, độ nghiêng trục của Sao Mộc sẽ tăng thêm từ 3 tới 30 độ.
Bryan
Theo Science Daily
