Trái Đất là nơi duy nhất trong vũ trụ có tồn tại sự sống mà chúng ta từng biết tới. Nhưng với việc có tới hàng tỷ hệ sao khác chỉ ngay trong thiên hà của chúng ta, nó có thể không phải nơi tốt nhất cho sự sống. Trong một nghiên cứu mới, các nhà thiên văn học đã lập mô hình tiềm năng cho sự sống trên các hành tinh có nước khác và thấy rằng một số điều kiện có thể tạo nên những đại dương tối ưu cho sự sống.
Mô hình gợi ý rằng các hành tinh có nước cùng khí quyển đặc, có các lục địa và ngày dài (hành tinh quay đủ chậm) là những nơi có lợi nhất cho sự sống. Những điều kiện này kích thích sự lưu thông trong đại dương, đưa các chất dinh dưỡng từ dưới sâu lên bề mặt - nơi mà các hoạt động sinh học diễn ra.
"Nghiên cứu cho chúng tôi thấy rằng điều kiện trên một số ngoại hành tinh có sự lưu thông đại dương có thể hỗ trợ sự sống phong phú và hoạt động mạnh hơn so với Trái Đất," cho biết của Stephanie Olson ở Đại học Chicago, tác giả chính của nghiên cứu.
Tới nay, hơn 4.000 ngoại hành tinh đã được xác nhận, và một số ít trong đó có quỹ đạo ở khoảng cách an toàn so với sao chủ của chúng để có nước lỏng trên bề mặt. Những hành tinh trong vùng sống được này là ưu tiên để tìm kiếm sự sống ngoài Trái Đất. Nghiên cứu mới sẽ giúp các nhà thiên văn học thu hẹp phạm vi tìm kiếm. Kết quả này đã được giới thiệu vừa qua tại Hội nghị Goldschmidt ở Barcelona, Tây Ban Nha.
Các nghiên cứu trước đây nhắm tới việc tìm kiếm khả năng sống được của các ngoại hành tinh đã bỏ qua phần lớn vai trò của các đại dương trong việc điều hoàn khí hậu toàn cầu và lưu thông nhiệt. Các nhà nghiên cứu đã tập trung vào điểm này, sử dụng mô hình máy tính để so sánh những sự kết hợp khác nhau của khí hậu và môi trường sống đại dương có thể tồn tại trên các ngoại hành tinh trong thiên hà. Nghiên cứu nhắm vào việc tìm kiếm những hiện tượng như nước trồi - một loại lưu thông đại dương do ảnh hưởng của gió.
Nước trồi và lưu thông đại dương từ lâu đã đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự sống trong các đại dương của Trái Đất. Vì đại dương và khí quyển liên kết với nhau, tiến hóa của sự sống trong đại dương được phản ánh trong những thay đổi hóa học nhất định của khí quyển. Các nhà thiên văn học sẽ khó mà trực tiếp nhìn thấy sự sống trên các hành tinh khác, nhưng thấy được những dấu hiệu sinh học trong khí quyển các ngoại hành tinh là có thể với thế hệ kính thiên văn sắp tới. Cuối cùng, nghiên cứu này sẽ giúp các nhà khoa học chọn ra những ứng viên tốt nhất trong số ngoại hành tinh ngày đang được phát hiện ngày càng nhiều hơn.
Vũ Quang
Theo Astronomy
