Các nhà khoa học cho biết những thí nghiệm thiên văn có thể sớm kiểm tra được ý tưởng được phát triển bởi Albert Einstein cách đây gần đúng một thế kỷ. Những cuộc kiểm tra sử dụng công nghệ cao có thể giải quyết câu đố nhiều năm về việc thứ gì gây ra sự giãn nở gia tốc của vũ trụ.
Các nhà nghiên cứu từ lâu đã cố gắng xác định xem vũ trụ giãn nở gia tốc bởi nguyên nhân nào. Các tính toán trong nghiên cứu mới có thể giúp giải thích xem nguyên nhân này là do năng lượng tối (thứ được đòi hỏi trong thuyết tương đối rộng của Einstein) hay một lý thuyết có đính chính về hấp dẫn.
Lý thuyết của Einstein mô tả hấp dẫn như những biến dạng của không gian và thời gian, bao gồm một yếu tố toán học được gọi là hằng số vũ trụ học. Ban đầu Einstein đưa ra nó để giải thích vũ trụ tĩnh, nhưng sau đó ông đã phủ nhận nó khi vũ trụ được phát hiện là đang giãn nở.
Tuy nhiên, một nghiên cứu cách đây hai thập kỷ đã cho thấy sự giãn nở này là có gia tốc, và điều đó gợi ý rằng hằng số của Einstein vẫn đóng vai trò trong việc mô tả sự tham gia của năng lượng tối. Không có năng lượng tối thì lý thuyết về hấp dẫn của Einstein sẽ không đúng khi xét tới những khoảng cách lớn nhất trong vũ trụ.
Các nhà khoa học từ Đại học Edinburgh đã khám phá ra rằng bài toán này có thể được giải quyết bằng cách xác định vận tốc của hấp dẫn trong vũ trụ dựa vào việc nghiên cứu sóng hấp dẫn - những gợn sóng của không-thời gian lan truyền khắp vũ trụ.
Tính toán của các nhà nghiên cứu cho thấy nếu sóng hấp dẫn được xác định rằng có vận tốc của ánh sáng, nó sẽ loại trừ những mô hình thuyết hấp dẫn mà trong đó không có năng lượng tối để duy trì hằng số vũ trụ học của Einstein (tức là lý thuyết của Einstein hoàn toàn đúng). Nhưng nếu vận tốc của nó khác với vận tốc ánh sáng, thì lý thuyết của Einstein cần được xem xét lại.
Thí nghiệm cho việc này có thể được thực hiện bởi Đài quan sát giao thoa laser (LIGO) tại Mỹ, với cặp máy dò nằm cách nhau 2.000 dặm (3218,7 km) đã lần đầu tiên phát hiện ra sóng hấp dẫn vào năm 2015.
Các thí nghiệm được dự định thực hiện trong năm nay có thể sẽ giải quyết được câu hỏi vào đúng kỷ niệm 100 năm hằng số của Einstein.
Tiến sĩ Lucas Lombriser ở Trường Vật lý và Thiên văn học thuộc Đại học Edinburgh cho biết: "Việc phát hiện trực tiếp sóng hấp dẫn gần đây đã mở ra mộtcuwar sổ quan sát mới vào vũ trụ của chúng ta. Những kết quả của chúng tôi thực sự gây ấn tượng vì nó sẽ dẫn chúng ta tới việc giải quyết một trong những vấn đề cơ bản nhất của vật lý."
Bryan
Theo Science Daily
