stars elements

Một đám mây khí nằm cách chúng ta 13 tỷ năm ánh sáng có thể là nơi yên nghỉ của những ngôi sao sớm nhất vũ trụ.

Các nhà thiên văn có vẻ như đã tìm thấy tàn dư của một số ngôi sao đầu tiên trong vũ trụ. Những đặc trưng hóa học của những đối tượng cách xa hơn 13 tỷ năm ánh sáng này rất khác so với những sao trẻ hơn như Mặt Trời của chúng ta. Qua việc nghiên cứu chúng, các nhà khoa học hi vọng có thể làm sáng tỏ thêm về cách mà các sao, thiên hà và thậm chí các nguyên tố cơ bản hình thành.

Nghiên cứu mới này đã được đăng hôm mùng 3 tháng 5 trên The Astrophysical Journal.

Vào giai đoạn sớm nhất của vũ trụ, chỉ có những nguyên tố đơn giản nhất như hydro và heli đã có mặt. Những ngôi sao đầu tiên được tạo nên chỉ từ những nguyên tố này. Theo thời gian, những nguyên tố nặng hơn dần hình thành trong quá trình nhiệt hạch ở lõi của chúng, và từ đó có carbon, oxy, magne và thậm chí nhiều kim loại nặng hơn. Những thế hệ sao muộn hơn hình thành từ những đám khí có chứa những nguyên tử nặng hơn này, và ngày nay thì các nhà khoa học quan sáy thấy đa số các sao hiện tại đều giàu những kim loại nặng như sắt (Mặt Trời của chúng ta có tới 98% là hydro và heli, nhưng vẫn có một phần nguyên tố nặng như sắt, neon và carbon).

Các nhà khoa học chưa từng quan sát được những sao hoàn toàn không có kim loại ban đầu, vì chúng đều đã phát nổ hoặc tắt hẳn từ rất lâu. Tuy nhiên, họ vẫn có thể quan sát phần nào tàn tích của chúng bằng việc nhìn ra xa hàng tỷ năm ánh sáng.

Sử dụng đài quan sát VLT của ESO, Stefania Salvadori ở Đại học Florence (một trong số các đồng tác giả của nghiên cứu) cùng các cộng sự đã nhìn sâu vào ba đám mây khí tạo sao ở rất xa. Thông thường, những đám mây này không mang lại được nhiều thông tin. Nhưng nhờ ánh sáng tới từ những quasar gần đó, các nhà khoa học có thể nhìn thấy những bí mật ẩn giấu trong những đám mây này. Dựa vào bước sóng của ánh sáng mà những đám mây hấp thụ, nhóm nghiên cứu xác định được những nguyên tố đã tạo thành chúng.

Rõ ràng, những đám mây xa xôi này rất nghèo kim loại nặng, nhưng lại giàu các nguyên tố như carbon, oxy và magne, cho thấy chúng là những gì còn sót lại sau cái chết của những ngôi sao đầu tiên, khi chúng phát nổ vào cuối đời - các nhà nghiên cứu cho biết. Nghiên cứu này sẽ giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về nguồn gốc của các ngôi sao và giải thích được thành phần của những sao trẻ, bao gồm chính những sao đang có mặt trong Milky Way.

Bryan
Theo Livescience