Mưa sao băng Eta Aquarids đang diễn ra và sẽ đạt cực điểm vào tuần tới. Năm nay, với việc xảy ra vào đầu tuần Trăng, đây sẽ là một hiện tượng đáng chú ý đối với những người quan sát ở khu vực có thời tiết lý tưởng.
Eta Aquarids là mưa sao băng loại trên trung bình xảy ra hàng năm từ khoảng 19 tháng 4 đến 20 tháng 5. Tuy nhiên, thời điểm quan sát tốt nhất đối với mưa sao băng thường chỉ ở 1 hoặc 2 đêm quanh cực điểm của nó.
Mưa sao băng này có nguồn gốc từ sao chổi Halley. Các mảnh vụn của sao chổi này để lại nằm thành những đám cắt qua quĩ đạo Trái Đất và khi hành tinh của chúng ta đi qua khu vực này, các mảnh vụn (các thiên thạch) lao vào khí quyển Trái Đất và cháy sáng do áp suất khí quyển tạo thành rất nhiều sao băng có thể nhìn thấy từ mặt đất. (Sao chổi Halley là sao chổi chu kỳ ngắn, cứ 76 năm nó lại tới gần Mặt Trời và có thể được quan sát từ Trái Đất. Lần tiếp theo nó xuất hiện sẽ là năm 2061).
Mặc dù đây không phải một mưa sao băng lớn hàng năm, nhưng nó từng được ghi nhận có khá nhiều sao băng dài và sáng.
Thời điểm quan sát lý tưởng nhất hiện tượng này là rạng sáng ngày mùng 7 tháng 5, trong khoảng từ sau 2h cho tới khi trời sáng. Trên thực tế, đêm trước và sau thời điểm nêu trên bạn cũng có thể nhìn thấy rất nhiều sao băng nếu có điều kiện quan sát tốt, và tất nhiên ngay đêm nay nếu may mắn bạn cũng đã thấy được những vệt sáng đầu tiên của nó.
Mưa sao băng Eta Aquarids có vị trí trung tâm là chòm sao Aquarius (tiếng Việt thường dịch là Bảo Bình). Bạn có thể tìm thấy chòm sao này ở bầu trời phía Đông (nếu bạn không quen với việc xác định các chòm sao thì đơn giản là nhìn bầu trời phía Đông, ở độ cao khoảng từ 30 đến 70 độ cũng được). Dưới đây là hình ảnh chòm sao Aquarius (hình ảnh của Universe Today).
Bạn cũng có thể xác định vị trí của mưa sao băng này gián tiếp qua vị trí của hình vuông lớn của chòm sao Pegasus, nó là 4 ngôi sao sáng xếp thành một hình vuông rất dễ nhận ra như hình dưới. (hình ảnh của Earthsky.org)
Dù có vùng trung tâm là chòm sao Aquarius như nêu trên, thực tế thì các sao băng của Eta Aquarids có thể tới từ mọi hướng trên bầu trời.
Thời gian quan sát nêu trên tương ứng với thời điểm đầu tuần Trăng. Do không có ánh Trăng cản trở, bạn sẽ có nhiều cơ hội theo dõi hiện tượng này. Dù vậy, bạn cũng nên theo dõi tình hình thời tiết trước khi tiến hành quan sát (một cách dễ hiểu, nếu bạn thấy các ngôi sao bình thường ở phía Đông thì bạn mới có cơ hội nhìn thấy sao băng), đồng thời chọn vị trí có góc nhìn rộng về phía Đông, ít ánh đèn chiếu thẳng vào mắt (nhưng cũng đừng quên lưu ý an toàn cá nhân cho bản thân bạn).
Vào đêm cực điểm, khi chòm sao Aquarius đã ở đủ cao (khoảng 2 giờ sáng trở đi) và mắt bạn đã quen với bóng tối của bầu trời (thường mất từ 10 tới 15 phút), bạn có thể thấy khoảng 30 sao băng mỗi giờ đối với những nơi có thời tiết lý tưởng và gần như không ô nhiễm ánh sáng, và ít hơn một chút nếu bạn ở nơi có ô nhiễm.
Hãy lưu ý rằng, mưa sao băng không phải giống như trong những bức tranh minh họa hay trong những bộ phim hoạt hình, 30 hay thậm chí 50 sao băng mỗi giờ ngay cả với thời tiết lý tưởng có nghĩa là bạn cần khá kiên nhẫn khi quan sát; vì vậy nên chuẩn bị tư thế quan sát cho mình, một chiếc ghế dài để ngả lưng sẽ là một cách lý tưởng. Bạn không cần bất cứ thiết bị nào để theo dõi hiện tượng này, hãy dùng mắt thường vì đó chính là cách tốt nhất.
VACA
