Mưa sao băng Geminids là trận mưa sao băng lớn nhất hàng năm, với số sao băng quan sát được vào lúc cực điểm lên tới hơn 60 sao băng mỗi giờ. Năm nay mưa sao băng Geminids có giờ cực điểm không trùng vào giữa đêm của chúng ta, nhưng mặt khác Mặt Trăng lặn khá sớm cùng với thời tiết tốt, nhất là khí hậu khá ấm so với mọi năm của miền bắc Việt Nam sẽ là điều kiện khá lý tưởng để có thể quan sát trận mưa sao băng này.
Mưa sao băng Geminids (Geminids Meteor Shower) là hiện tượng diễn ra hàng năm do hàng loạt các mẩu đá nhỏ (thiên thạch) lao vào khí quyển Trái Đất khi Trái Đất đi qua khu vực quĩ đạo có chứa chúng, những mẩu đá này đều là phần tàn tích để lại trên đường đi của sao chổi 3200 Phaethon khi nó đi vào Hệ Mặt Trời.
Đến nay, Geminids là trận mưa sao băng lớn nhất và đáng quan sát nhất mỗi năm, mặc dù ở những vùng có khí hậu lạnh và mây mù thì việc quan sát sẽ thường gặp nhiều khó khăn hơn so với khi quan sát mưa sao băng Perseids vào tháng 8.
Năm nay, cực điểm của mưa sao băng Geminids rơi vào khoảng chiều ngày 14 tháng 12 giờ Việt Nam, như vậy thời điểm quan sát lý tưởng nhất sẽ vào đêm 13, rạng sáng 14, ngoài ra còn rạng sáng tiếp theo 15/12 khoảng 2-4h sáng
Trong khoảng thời gian quan sát nêu trên, chòm sao Gemini - tâm điểm của trận mưa sao băng sẽ luôn ở cao trên thiên cầu, gần như ngay trên đỉnh đầu của bạn, hơi chếch về hướng Tây. Nếu bạn chưa biết hình dạng của chòm sao này, hãy nhìn hình dưới, chú ý 2 ngôi sao sáng nhất là Pollux và Castor sẽ rất dễ dàng được nhận ra khi quan sát. Nếu may mắn, bạn sẽ quan sát được 40 - 60 sao băng mỗi giờ hoặc hơn (trong điều kiện trời không mây).
Thực tế, từ khoảng đêm mùng 6 cho đến 20 tháng 12 này, các sao băng của Geminids đều sẽ xuất hiện trên bầu trời của chúng ta. Ngay từ đêm mai, nếu thấy thời tiết đẹp, bạn có thể dành ra ít phút thư giãn bằng cách chọn một vị trí hợp lí để tìm kiếm một vài sao băng, tuy nhiên xin lưu ý trước rằng trước ngày cực điểm thì mật độ sao băng sẽ rất thấp, nếu bạn kém may mắn và có thêm 1 chút mây thì có cũng có thể bạn sẽ phải thức cả đêm mới may ra quan sát được 1,2 lần có sao băng xuất hiện.
Một số hướng dẫn và lưu ý trước khi quan sát mưa sao băng:
- Hãy hết sức chú ý bảo vệ sức khỏe của bạn bằng cách mặc ấm trước khi ra ngoài trời lạnh (nhất là với các tỉnh miền Bắc)
- Theo dõi thời tiết trước khi quyết định quan sát, trong trường hợp trời nhiều mây, tốt nhất bạn không nên lãng phí thời gian và sức lực của mình để đổi lấy sự thất vọng
- Chọn địa điểm có góc nhìn rộng, không bị ánh đền chiếu thẳng vào mắt, tuy nhiên bạn cũng nên hết sức lưu ý chọn địa điểm sao cho vừa quan sát tốt vừa bảo đảm an ninh cho bản thân vào ban đêm.
- Nên quan sát sau 12h đêm, lý tưởng nhất là từ 2 đến 4 giờ sáng ở tư thế nằm ngửa vì đó là tư thế tốt nhất để bạn luôn hướng ánh mắt lên bầu trời.
- Bạn không cần kính thiên văn hay ống nhòm để quan sát mưa sao băng, thậm chí điều đó còn làm kết quả tệ hơn là quan sát bằng mắt thường vì tốc độ của mỗi sao băng lên tới hơn 30km/s, ở độ phóng đại của kính thiên văn và ống nhòm, vận tốc góc sẽ nhân lên nhiều lần nữa và bạn không thể kịp đưa ống kính đuổi theo để nhìn được. Nếu bạn muốn ghi hình lại, bạn cần đến những camera có thể focus ra xa vô tận và đặt chế độ chụp nhanh, liên tục, hay đơn giản là để chế độ quay phim liên tục, đừng bao giờ nghĩ đến chuyện dùng một máy ảnh kĩ thuật số thông thường và đợi sao băng đang lướt qua thì bấm máy.
Bài viết về mưa sao băng Leonids 2009, bạn hãy đọc qua để tránh những hiểu nhầm không đáng có
http://thienvanvietnam.tk/index.php?option=com_content&view=article&id=166
Thảo luận tại diễn đàn
http://thienvanvietnam.tk/forum/showthread.php?p=14175#post14175
