Trong những tuần đầu tiên được phóng đi năm 2006, tàu không gian New Horizons của NASA vẫn còn ở rất gần nhà, chỉ mất vài phút để gửi một chỉ lệnh và nhận được phản hồi sẵn sàng từ máy tính trên tàu.
New Horizons đã đi một hành trình xuyên suốt Hệ Mặt Trời kể từ lúc đó, khoảng cách của nó tới Trái Đất đã tăng từ hàng triệu đến hàng tỷ kilomet, thời gian giữa các cuộc truyền tin từ vài phút lên đến vài giờ. Và vào lúc 19h42 ngày 18 tháng 4 vừa qua theo giờ Việt Nam, New Horizons đã đạt đến một cột mốc không gian hiếm có - cách Mặt Trời 50 đơn vị thiên văn, hay 50 lần khoảng cách từ Trái Đất tới Mặt Trời.
New Horizons là tàu vũ trụ thứ năm đạt được khoảng cách vĩ đại này, sau các tàu không gian huyền thoại Voyager 1 và 2 cùng những tiền nhiệm của chúng là Pioneer 10 và 11. Đó là một quãng đường gần 5 tỷ dặm (7,5 tỷ km); một vùng không gian xa xôi, nơi mà những tín hiệu vô tuyến dù di chuyển với tốc độ ánh sáng, vẫn cần bảy giờ để đến được con tàu không gian. Sau đó, mất thêm bảy giờ nữa để đội kiểm soát trên Trái Đất xác định liệu tin nhắn đã được nhận hay chưa.
Alice Bowman, giám đốc điều hành sứ mệnh New Horizons tại Phòng thí nghiệm Vật lý Ứng dụng Johns Hopkins nằm ở Laurel, Maryland (Mỹ), cho biết: “Thật khó để hình dung với một khoảng cách xa đến vậy. Một cách khiến cho khoảng cách này trở nên dễ hiểu là tính xem mất bao lâu để chúng ta xác định được tàu vũ trụ đã nhận được tín hiệu từ Trái Đất. Ban đầu điều này diễn ra từ gần như lập tức, đến nay là mất 14 giờ."
Để đánh dấu sự kiện này, New Horizons gần đây đã chụp ảnh vùng trời sao nơi một trong những người anh em của nó là Voyager 1 đang trên đường, thực hiện từ vị trí độc nhất của New Horizons trong vành đai Kuiper. Chưa bao giờ có việc một tàu không gian trong Vành đai Kuiper chụp được ảnh vị trí của một tàu khác ở vị trí còn xa hơn, nhất là trong không gian liên sao. Mặc dù Voyager 1 quá mờ để có thể nhìn thấy trực tiếp trong hình ảnh, nhưng vị trí của nó được xác định chính xác nhờ những theo dõi vô tuyến của NASA.
Vị trí của Voyager trong hình ảnh mà New Horizons chụp được (Nguồn: NASA).
“Đó là một hình ảnh đẹp đến ám ảnh đối với tôi.” Alan Stern, nghiên cứu viên chính của nhiệm vụ New Horizons từ Viện nghiên cứu Southwest Research Institute in Boulder, Colorado, cho biết.
"Nhìn lại chuyến bay của New Horizons đi từ Trái Đất đến 50 AU gần như giống như một giấc mơ," Ông nói. "Việc đưa một tàu không gian xuyên qua toàn bộ Hệ Mặt Trời của chúng ta để khám phá Pluto và Vành đai Kuiper chưa từng được thực hiện trước New Horizons. Hầu hết thành viên trong đội chúng tôi tham gia vào sứ mệnh này từ khi nó chỉ còn là một ý tưởng, trong thời gian đó bọn trẻ đã trưởng thành, cha mẹ và bản thân chúng ta cũng già đi. Nhưng quan trọng nhất, chúng ta đã có nhiều khám phá khoa học, truyền cảm hứng cho vô số sự nghiệp STEM, và thậm chí còn tạo nên một phần lịch sử. "
New Horizons thực tế được thiết kế để làm nên lịch sử. Nó đạt vận tốc 36,400 dặm một giờ (58.500 km/h) vào ngày 19/012006, đến nay vẫn là đối tượng nhân tạo nhanh nhất phóng đi từ Trái Đất. Cú gia tốc nhờ lợi dụng hấp dẫn của nó khi đi qua Sao Mộc vào tháng 2 năm 2007 không chỉ giảm được ba năm thời gian hành trình đến Pluto, mà còn cho phép nó có tầm nhìn đẹp nhất từ trước đến nay về vành đai mờ nhạt của Sao Mộc và ghi lại đoạn phim đầu tiên về núi lửa phun trào ở một nơi trong Hệ Mặt Trời ngoại trừ Trái Đất.
New Horizons đã thực hiện thành công chuyến thám hiểm đầu tiên đến Pluto vào tháng 7 năm 2015, tiếp theo đó là chuyến bay xa nhất trong lịch sử - lần đầu tiên quan sát cận cảnh một vật thể trong vành đai Kuiper (KBO) khi bay qua vật thể có tên là Arrokoth vào ngày đầu năm mới 2019. Từ vị trí độc đáo của nó trong vành đai Kuiper, New Horizons đang thực hiện các quan sát không thể thực hiện từ bất kỳ nơi nào khác, thậm chí cả các ngôi sao cũng trông rất khác dưới góc nhìn của con tàu.
Các thành viên trong nhóm dự án New Horizons đang sử dụng những kính thiên văn khổng lồ như đài quan sát Subaru của Nhật Bản để quét bầu trời và tìm một mục tiêu tiềm năng khác trong vành đai Kuiper (và xa hơn), bản thân New Horizons vẫn hoạt động ổn định, thu thập dữ liệu về gió mặt trời và môi trường không gian trong vành Đai Kuiper, các vật thể trong vành Đai Kuiper cùng các hành tinh xa xôi như Sao Thiên Vương và Sao Hải Vương. Vào mùa hè này, nhóm điều khiển sẽ nâng cấp phần mềm để tăng cường khả năng phân tích khoa học của New Horizons. Trong tương lai, pin hạt nhân của tàu sẽ cung cấp đủ năng lượng để giữ cho New Horizons hoạt động cho đến cuối những năm 2030.
Đắc Cường
Theo Spacedaily
