Vào đầu thế kỉ 19, nhà thiên văn học người Úc Joseph Johann Von Littrow đã nghiêm túc đưa ra đề xuất con người đào các rãnh theo các mô hình hình học lớn trên sa mạc Sahara, sau đó đổ đầy các rãnh bằng dầu hoả và đốt cháy chúng. Ý tưởng là gửi một thông điệp rõ ràng đến các nền văn minh ngoài hành tinh tồn tại ở những nơi khác trong Hệ Mặt Trời: Chúng tôi ở đây.
Von Littrow chưa bao giờ được chứng kiến ý tưởng của mình trở thành hiện thực. Tuy nhiên, thời gian dài sau khi Von Littrow đề xuất tham vọng của ông, chúng ta vẫn chưa bao giờ dừng các nỗ lực để liên lạc với sự sống ngoài Trái Đất.
Vậy, chúng ta đã gửi thông điệp gì đến người ngoài hành tinh?
Thông qua sóng vô tuyến, chúng ta đã hiện thực hoá nhiệm vụ tuyên bố sự tồn tại của Trái Đất. Nãm 1962, các nhà khoa học Liên Xô đã nhắm một máy phát thanh đến Sao Hoả và gửi lời chào đến hành tinh này thông qua mã Morse. Sự giới thiệu này, cũng là lần đầu tiên của hình thức này, bao gồm 3 từ: Mir ( trong tiếng Nga có nghĩa là “hoà bình” hay “thế giới”), Lenin và SSSR ( từ viết tắt của bảng chữ cái Latin cho tên trong ngôn ngữ Kirin của Liên bang Xô Viết). Thông điệp này được xem như phần lớn chỉ mang tính biểu tượng, theo một bài báo được xuất bản năm 2018 trên International Journal of Astrobiology (Tạp chí Sinh học thiên văn Quốc tế). Hơn bất cứ điều gì, nó là một cuộc chạy thử nghiệm với một dạng radar hành tinh mới, một công nghệ gửi sóng vô tuyến vào không gian, với mục tiêu cơ bản là quan sát và định vị các thiên thể trong Hệ Mặt Trời.
Ở thang khoảng cách, nỗ lực tiếp theo của chúng ta để tiếp cận văn minh ngoài Trái Đất mang theo nhiều tham vọng hơn. Năm 1974, một nhóm những nhà khoa học, bao gồm hai nhà thiên văn học Frank Drake và Carl Sagan, đã phát đi một thông điệp vô tuyến từ đài quan sát Arecibo tại Puerto Rico về phía Messier 13 - một cụm sao cách chúng ta khoảng 25.000 năm ánh sáng. Hình ảnh, được gửi đi dưới dạng mã nhị phân, mô tả hình người dạng que, cấu trúc DNA xoắn kép, một mô hình nguyên tử carbon và sơ đồ của kính thiên văn.
Franke Drake, người sáng lập SETI, ngồi cạnh cửa sổ kính màu của thông điệp Arecibo tại nhà của ông ở Aptos, California nãm 2015. (Image credit: The Washington Post/Contributor via Getty Images)
“Thông điệp Arecibo đã cố gắng để đưa một ảnh chụp nhanh về loài người chúng ta bằng ngôn ngữ toán học và khoa học,” Douglas Vakoch, một nhà tâm lí học và chủ tịch của chương trình liên lạc với trí tuệ ngoài Trái Đất (Messaging Extraterrestrial Intelligence - METI) nói với Live Science.
Thông điệp Arecibo được hiểu như là một phát súng trong bóng đêm, theo nghĩa đen. Nó sẽ di chuyển chặng đường 25.000 năm ánh sáng để đến Messier 13 - mà tại thời điểm đó, cụm sao này đã di chuyển, theo Khoa Thiên văn học tại đại học Cornell. Những người ngoài hành tinh được giả định là có tồn tại ở đó vẫn có thể phát hiện ra được tín hiệu khi nó vụt qua – nó có cường độ gấp 10 triệu lần tín hiệu vô tuyến từ Mặt Trời của chúng ta. (Mặt Trời phát ra một phổ bức xạ điện từ rộng - từ tử ngoại tới vô tuyến) Nhưng điều đó khó có thể xảy ra, Seth Shostak, một nhà thiên văn học tại Viện Tìm kiếm Trí thông minh Ngoài Trái Đất (SETI), cho biết.
Bản ghi bằng vàng (trái) cùng sơ đồ các biểu tượng của nó (phải) (Image credit: NASA/JPL)
Tàu không gian Voyager vẫn đang di chuyển trong không gian liên sao, đang chờ được khám phá. Nhưng những khả năng này liệu có thể xảy ra?
“Không”, Sheri Wells-Jensen, nhà ngôn ngữ học tại Đại học Bowling Green State ở Ohio, người chuyên nghiên cứu về trí thông minh ngoài Trái Đất; cho biết.
“Đó chỉ là một nỗ lực đẹp đẽ, nên thơ, đáng yêu và dũng cảm, nó thưc sự đã là những điều tốt nhất của chúng ta, cho dù nếu nó vô nghĩa về mặt giao tiếp,” Wells-Jensen đã nói với Live Science.
Các chuyên gia đồng ý rằng khả năng xảy ra của bất kì nỗ lực nào trên đây sẽ tiếp cận được nền văn minh ngoài hành tinh đều rất thấp. Hiển nhiên, kết quả phụ thuộc vào liệu có sự sống ngoài hành tinh nào trong Hệ Mặt Trời của chúng ta hay không. Nhưng sự sống đã đề cập sẽ phải lắng nghe thật kĩ lưỡng tín hiệu vô tuyến và hiểu được ngôn ngữ toán học và khoa học để giải thích thông điệp của chúng ta. Cuối cùng, thông điệp chúng ta đã gửi đi có xu hướng cho rằng những người ngoài hành tinh này cảm nhận vũ trụ như chúng ta: thông qua thính giác và thị giác.
Nhưng điều này không có nghĩa là tất cả những thông điệp này là vô nghĩa: “Chúng ta đang tìm kiếm. Tại sao chúng không được tìm thấy? Wells-Jensen nói. Và nếu như thông điệp của chúng ta có không thể hiểu được với những sinh vật giả định này thì sao? Cũng tốt thôi. Wells-Jensen nói: “Tôi nghĩ điều quan trọng nhất mà chúng ta từng nói là chúng ta tồn tại.”
Theo Live Science
