Trái Đất không hẳn là hành tinh tốt nhất trong vũ trụ. Các nhà nghiên cứu đã xác định được hơn 20 hành tinh bên ngoài Hệ Mặt Trời của chúng ta có những điều kiện tốt hơn cho sự sống so với Trái Đất. Một số hành tinh trong số đó có quỹ đạo quanh những ngôi sao có lẽ còn tốt hơn Mặt Trời.
Một nghiên cứu đứng đầu bởi Dirk Schulze-Makuch tại Đại học bang Washington và được công bố mới đây trên tạp chí Astrobiology (Sinh học thiên văn) đã nếu ra chi tiết những đặc điểm của những hành tinh có tiềm năng "siêu sống được", trong đó bao gồm những hành tinh già hơn, lớn hơn và ấm hơn một chút và có thể nhiều nước hơn Trái Đất. Sự sống cũng có thể dễ dàng phát triển trên những hành tinh chuyển động quanh những ngôi sao biến đổi chậm hơn và có tuổi thọ dài hơn so với Mặt Trời.
24 ứng viên hàng đầu cho các hành tinh siêu sống được đều nằm cách chúng ta trên 100 năm ánh sáng, nhưng Schulze-Makuch cho biết nghiên cứu này có thể giúp các quan sát trong tương lai tập trung đúng hướng, chẳng hạn như quan sát của kính thiên văn không gian James Webb, đài quan sát không gian LUVOIR của NASA và kính thiên văn không gian PLATO của ESA.
"Với việc những kính thiên văn không gian tiếp theo đi vào hoạt động, chúng tôi sẽ có thêm thông tin, và vì thế việc chọn ra một số mục tiêu là rất quan trọng," Schulze-Makuch nói. "Chúng tôi cần tập trung vào những hành tinh nhất định nơi có những điều kiện hứa hẹn nhất cho sự sống phức tạp. Tuy nhiên, chúng tôi cần thận trọng để không bám dính vào việc tìm kiếm một Trái Đất thứ hai, vì có thể còn có những hành tinh còn phù hợp với sự sống hơn cả hành tinh của chúng ta."
(Đọc thêm bài: Ngoại hành tinh và đáp án cho những câu hỏi hóc búa nhất của nhân loại.)
Để thực hiện nghiên cứu này, Schulze-Makuch - vốn là một nhà địa sinh học chuyên nghiên cứu về khả năng sống được của các hành tinh - đã kết hợp với hai nhà thiên văn là Rene Heller ở Viện Max Planck về nghiên cứu Hệ Mặt Trời và Edward Guinan ở Đại học Villanova để xác định các tiêu chí về khả năng siêu sống được và tìm kiếm trong số 4.500 ngoại hành tinh đã biết để chọn ra những ứng viên tốt nhất. Khả năng sống được không có nghĩa là những hành tinh này chắc chắn có sự sống, mà chỉ có nghĩa là chúng có những điều kiện thuận lợi cho sự sống.
Các nhà nghiên cứu đã chọn những hệ hành tinh có khả năng có hành tinh đất đá chuyển động quanh sao mẹ trong khu vực của vùng sống được (khu vực cho phép nước có thể tồn tại ở thể lỏng trên bề mặt hành tinh) từ dữ liệu lưu trữ của Kepler về các ngoại hành tinh quá cảnh.
Mặt Trời của chúng ta có tuổi thọ tương đối ngắn - chưa tới 10 tỷ năm. Vì phải mất tới gần 4 tỷ năm để sự sống phức tạp hình thành trên Trái Đất, nên nhiều ngôi sao tương tự Mặt Trời (các sao loại G) có thể cạn kiệt nhiên liệu trước khi sự sống kịp phát triển.
Cùng với việc theo dõi các sao loại G, các nhà nghiên cứu cũng đồng thời quan sát các hệ chứa sao loại K - loại sao lạnh hơn, nhỏ hơn và mờ hơn Mặt Trời của chúng ta. Các sao K có tuổi thọ có thể kéo dài từ 20 đến 70 tỷ năm. Điều đó chio phép các hành tinh chuyển động quanh nó phát triển già hơn và cho phép sự sống có nhiều thời gian hơn để có được sự sống phức tạp như trên Trái Đất hiện nay. Tuy nhiên, để sống được, các hành tinh không được quá già vì như vậy chúng có thể kết thúc hoạt động địa nhiệt và không còn từ trường bảo vệ. Trái Đất hiện nay khoảng 4,5 tỷ tuổi, nhưng các nhà nghiên cứu cho rằng thời điểm lý tưởng nhất cho sự sống trên một hành tinh là ở độ tuổi từ 5 tỷ đến 8 tỷ tuổi.
Kích thước và khối lượng cũng quan trọng. Một hành tinh lớn hơn 10% so với Trái Đất thì có nhiều đất để sinh sống hơn. Một hành tinh có khối lượng gấp 1,5 lần Trái Đất có thể giữ được nhiệt bên trong thông qua phân rã phóng xạ lâu hơn và cũng có trọng lực lớn hơn để giữ được khí quyển lâu hơn.
Nước là chìa khóa cho sự sống. Các nhà nghiên cứu cho rằng nhiều nước hơn sẽ tốt hơn, đặc biệt là cho việc hình thành hơi nước, mây và độ ẩm. Nhiệt độ cao hơn một chút với bề mặt ấm hơn khoảng 5 độ C so với Trái Đất khi kết hợp với hơi nước cũng sẽ tốt hơn cho sự sống. Bằng chứng của việc đó là ngay ở Trái Đất, các vùng rừng mưa nhiệt đới có độ ẩm và nhiệt độ cao thì có độ đa dạng sinh học cao hơn so với những nơi lạnh và khô hơn.
Trong số 24 hành tinh ứng viên hàng đầu, không có hành tinh nào đáp ứng đủ các điều kiện siêu sống được, nhưng một hành tinh trong đó đáp ứng được 4 trong số các tiêu chí, khiến nó có khả năng là hành tinh có nhiều điều kiện cho sự sống hơn Trái Đất.
"Đôi khi rất khó để truyền tải nguyên lý về những hành tinh siêu sống được này vì chúng ta nghĩ rằng chúng ta đang có hành tinh tốt nhất," Schulze-Makuch nói. "Chúng ta có một con số khổng lồ những dạng sống phức tạp, và nhiều dạng có thể tồn tại tronng điều kiện khắc nghiệt. Thật tốt khi có sự sống biết thích nghi, nhưng điều đó không có nghĩa là chúng ta có mọi thứ tốt nhất."
Bryan
Theo Phys.org
