Mưa sao băng Eta Aquarids đã bắt đầu diễn ra ngay lúc này và sẽ đạt cực điểm vào tuần tới. Đây là một mưa sao băng loại trên trung bình và thường được coi là đáng chú ý trong nửa đầu năm. Tuy nhiên, năm nay chúng ta sẽ không quan sát được hiện tượng này một cách lý tưởng do ảnh hưởng của Trăng tròn.
Eta Aquarids là mưa sao băng loại trên trung bình xảy ra hàng năm từ khoảng 19 tháng 4 đến 20 tháng 5. Tuy nhiên, thời điểm quan sát tốt nhất đối với mưa sao băng thường chỉ ở 1 hoặc 2 đêm quanh cực điểm của nó.
Mưa sao băng này có nguồn gốc từ sao chổi Halley. Các mảnh vụn của sao chổi này để lại nằm thành những đám cắt qua quĩ đạo Trái Đất và khi hành tinh của chúng ta đi qua khu vực này, các mảnh vụn (các thiên thạch) lao vào khí quyển Trái Đất và cháy sáng do áp suất khí quyển tạo thành rất nhiều sao băng có thể nhìn thấy từ mặt đất. (Sao chổi Halley là sao chổi chu kỳ ngắn, cứ 76 năm nó lại tới gần Mặt Trời và có thể được quan sát từ Trái Đất. Lần tiếp theo nó xuất hiện sẽ là năm 2061).
Đọc chi tiết về sao băng và lịch trình các trận mưa sao băng TẠI ĐÂY.
Quan sát như thế nào?
Thời điểm quan sát lý tưởng nhất hiện tượng này là rạng sáng ngày mùng 6 tháng 5, trong khoảng từ sau 2h cho tới khi trời sáng. Trên thực tế, đêm trước và sau thời điểm nêu trên bạn cũng có thể nhìn thấy rất nhiều sao băng nếu có điều kiện quan sát tốt, và tất nhiên ngay đêm nay nếu may mắn bạn cũng đã thấy được những vệt sáng đầu tiên của nó.
Mưa sao băng Eta Aquarids có vị trí trung tâm là chòm sao Aquarius (tiếng Việt thường dịch là Bảo Bình). Bạn có thể tìm thấy chòm sao này ở bầu trời phía Đông (nếu bạn không quen với việc xác định các chòm sao thì đơn giản là nhìn bầu trời phía Đông, ở độ cao khoảng từ 30 đến 70 độ cũng được). Dưới đây là hình ảnh chòm sao Aquarius (hình ảnh của Universe Today).
Bạn cũng có thể xác định vị trí của mưa sao băng này gián tiếp qua vị trí của hình vuông lớn của chòm sao Pegasus, nó là 4 ngôi sao sáng xếp thành một hình vuông rất dễ nhận ra như hình dưới. (hình ảnh của Earthsky.org).
Dù có vùng trung tâm là chòm sao Aquarius như nêu trên, thực tế thì các sao băng của Eta Aquarids có thể tới từ mọi hướng trên bầu trời.
Ảnh hưởng của Trăng tròn
Với cực điểm rơi vào đúng thời điểm Trăng tròn, mưa sao băng Eta Aqurids năm nay sẽ khó quan sát hơn so với năm 2019. Ánh sáng từ Trăng tròn, đặc biệt lại khi nó ở khá gần điểm cận địa (điểm gần Trái Đất nhất trên quỹ đạo của nó), sẽ che mờ một vùng trời rất rộng quanh nó. Mặc dù khi chòm sao Aquarius mọc cao dần lên trên bầu trời phía Đông thì Mặt Trăng đã xuống thấp dẫn ở phía bên kia, nó vẫn gây ảnh hưởng phần nào tới khả năng quan sát của bạn.
Thông thường, trong điều kiện lý tưởng, Eta Aquarids có thể cho bạn thấy từ 30 tới 50 sao băng vào lân cận cực điểm. Tuy nhiên, với sự cản trở của ánh Trăng, ngay cả với điều kiện thời tiết lý tưởng và ít ô nhiễm ánh sáng, số lượng mà bạn quan sát được sẽ khó vượt quá 30 sao băng mỗi giờ. Tất nhiên, con số này vẫn sẽ giảm thêm một chút nếu nơi bạn quan sát là các đô thị có mức độ ô nhiễm ánh sáng cao và nhiều bụi trong khí quyển.
Tất nhiên, đây vẫn là một hiện tượng thú vị với những nơi có thời tiết lý tưởng, và là mưa sao băng đáng chú ý cuối cùng trong nửa đầu năm nay.
Những lưu ý cuối cùng
Người quan sát nên theo dõi tình hình thời tiết trước khi tiến hành quan sát (một cách dễ hiểu, nếu bạn thấy các ngôi sao bình thường ở phía Đông thì bạn mới có cơ hội nhìn thấy sao băng), đồng thời chọn vị trí có góc nhìn rộng về phía Đông, ít ánh đèn chiếu thẳng vào mắt (nhưng cũng đừng quên lưu ý an toàn cá nhân cho bản thân bạn).
Hãy nhớ rằng, mưa sao băng không phải giống như trong những bức tranh minh họa hay trong những bộ phim hoạt hình, 30 hay thậm chí 50 sao băng mỗi giờ ngay cả với thời tiết lý tưởng có nghĩa là bạn cần khá kiên nhẫn khi quan sát; vì vậy nên chuẩn bị tư thế quan sát cho mình, một chiếc ghế dài để ngả lưng sẽ là một cách lý tưởng. Bạn không cần bất cứ thiết bị nào để theo dõi hiện tượng này, hãy dùng mắt thường vì đó chính là cách tốt nhất.
VACA
