Con người đã tìm kiếm các dấu hiệu của sự sống ngoài trái đất (ET) trong nhiều thập kỷ. Chúng ta đã cẩn thận lắng nghe các tín hiệu vô tuyến lạ, tìm kiếm những dấu vết nhân tạo trên các ngôi sao và sự đào xới trên Sao Hỏa. Nhưng than ôi, cho đến nay, chúng ta không tìm thấy gì. Những gì mà chúng ta có thể nhận thấy là chúng ta đang đơn độc trong vũ trụ. Nhưng cũng có thể là do chúng ta đã tìm kiếm sai chỗ.
Chúng ta biết rằng sự sống có thể xuất hiện xung quanh các ngôi sao như Mặt Trời và cũng biết rằng những ngôi sao như Mặt Trời sẽ biến thành sao lùn trắng (những sao nhỏ, có mật độ vật chất lớn, là tàn dư lõi sao và có kích thước xấp xỉ các hành tinh) vào cuối đời của chúng. Vì vậy, có lẽ chúng ta nên tập trung tìm kiếm sự sống xung quanh các sao lùn trắng.
Kết thúc đã gần kề
Mặc dù nhiều thập kỷ săn tìm sự sống trong hệ Mặt Trời và trong một loạt các hệ sao khác, chúng ta vẫn chưa tìm thấy bất kỳ một sinh vật nào. Những gì chúng ta biết cho đến nay là toàn bộ thiên hà - và có thể cả vũ trụ - là của chính chúng ta.
Tuy nhiên, cuộc săn lùng vẫn tiếp tục, bởi vì chúng ta chưa tìm đến tất cả mọi ngóc ngách trong thiên hà Milky Way. Và, trong khi chúng ta gửi đi tín hiệu vô tuyến, chúng ta mới chỉ nghe ngóng các thông điệp vô tuyến từ ngoài trái đất trong vài thập kỷ gần đây. Với phạm vi rộng lớn của thiên hà và tốc độ tương đối chậm của ánh sáng, về cơ bản, khoảng thời gian vài thập kỷ là quá ít ỏi.
Nhưng chúng ta tìm kiếm gì khi tiếp tục tìm kiếm sự sống ngoài Trái Đất? Chúng ta biết rằng nền văn minh trên Trái đất hiện nay phát sinh từ bề mặt của một hành tinh dạng rắn, chuyển động quanh một ngôi sao, có nước lỏng dồi dào và một bầu khí quyển ôn hòa.
Chúng ta thực sự không biết người ngoài hành tinh trông như thế nào, nhưng với những gì chúng ta biết về sự sống trên Trái đất, chúng ta có thể cho rằng sự sống ngoài hành tinh có thể đã tiến hóa trong điều kiện tương tự. Vì vậy, hẳn rằng chúng ta có thể tìm kiếm các sự sống ở những nơi có điều kiện gần giống với điều kiện của Trái Đất.
Nhưng những ngôi sao, ngay cả những ngôi sao giống Mặt Trời, không tồn tại mãi mãi. Trong 4 tỷ năm, Mặt Trời sẽ bắt đầu chết, nó sẽ trở thành một con quái vật khổng lồ, đỏ rực, rất hung dữ với đầy heli tích lũy trong lõi của nó. Sau một vài lần phình ra lại xẹp vào, cuối cùng nó sẽ phình to bằng quỹ đạo Trái Đất, nuốt gọn Sao Thủy và Sao Kim. Sau đó, nó co lại và gây ra một loạt các vụ nổ kinh hoàng trong cơn “hấp hối” để kết thúc sự sống và cuối cùng trở thành một tinh vân hành tinh lấp đầy toàn bộ Hệ Mặt Trời.
Sau đó thì sao? Mặt Trời sẽ có một kỳ nghỉ dài, lõi đã ngừng hoạt động của nó chứa carbon và oxy giờ là một sao lùn trắng, âm thầm nguội đi trong quá trình hàng nghìn tỷ năm. Còn một số hành tinh, nếu chúng sống sót sau cái chết dữ dội của Mặt Trời, có thể tiếp tục đi vào quỹ đạo xung quanh tàn dư đang nguội dần đó.
Hay nói một cách khác, số phận trong tương lai xa của chúng ta cũng như của người ngoài hành tinh là khá nghiệt ngã.
Không có nơi nào là nhà
Mặc dù người ngoài hành tinh sống trên hành tinh giống với Trái Đất cũng sẽ phải chứng kiến cái chết dữ dội của ngôi sao chủ vào một ngày nào đó, nhưng kịch bản đó có thể xảy ra theo một cách khác.
Vào thời điểm mà Mặt Trời kết thúc sự sống hoặc cái chết xảy ra ở một ngôi sao chủ của hành tinh có người sinh sống, con người có thể muốn gói ghém đồ đạc và di cư đến một nơi xanh hơn hành tinh của mình trong thiên hà bao la. Nhưng du hành liên sao không đơn giản như thuê một chiếc xe tải và lao vào con đường giữa các ngôi sao.
Trên thực tế, du hành giữa các vì sao rất có thể không đạt được. Bởi vì điều này cần một năng lượng vô cùng lớn để xuyên qua những khoảng không rộng lớn, để nhảy từ sao này sang sao khác. Điều đó vượt xa khả năng hiện tại của chúng ta. Và trên thực tế, việc này có thể là không thể xảy ra.
Để chở toàn bộ nền văn minh (hoặc thậm chí là một phần của nền văn minh) đòi hỏi vô cùng nhiều thứ lỉnh kỉnh: thực phẩm, không khí, nước, nhà ở, công nghiệp, xử lý chất thải, năng lượng thu thập và lưu trữ, truyền thông ... Nếu bạn có một thứ như trạm ISS nhưng lớn hơn vài triệu lần, bạn đang ở trong sân bóng chày trên một một con tàu có khả năng chứa đủ các thành viên của một loài (cùng với toàn bộ hệ sinh thái của chúng) để tồn tại.
Loại tàu này di chuyển chậm, thậm chí rất chậm. Sẽ phải mất nhiều thế hệ để đi từ ngôi sao này sang ngôi sao khác (với giả thiết là những con người tương lai có thể tìm thấy một hành tinh hiếu khách để gọi là ngôi nhà thứ hai). Đó là một thách thức hoàn toàn khác bởi các hành tinh phù hợp với sự sống như chúng ta biết là rất hiếm, và chúng có thể cách nhau quá xa để du khách có thể đặt chân đến được.
Nhưng cũng không nhất thiết là cứ phải ở lại trong một “Hệ Mặt Trời” đến thời điểm “Mặt Trời” đó chết đi; Nếu có đủ thời gian, công sức, tiền bạc và tài nguyên, những người sống trên các hành tinh có thể sơ tán đi nơi khác. Tuy nhiên, vẫn còn có cách khác, có thể còn rẻ hơn và dễ dàng hơn khi ở lại và thích nghi với những gì còn lại so với việc cố gắng rời đi (trong điều kiện nếu hành tinh vẫn còn nguyên vẹn và có con người - hoặc người ngoài hành tinh trên đó).
Mái nhà là nơi có sao lùn trắng
Tuy nhiên, nếu chúng ta, hoặc một số nền văn minh ngoài Trái Đất, quyết định tìm một ngôi nhà mới, có lẽ tốt nhất là tìm kiếm các sao lùn trắng, hiện chiếm 15% tổng số sao trong vũ trụ. Đó là bởi vì, một ngày nào đó Mặt Trời sẽ trở thành một ngôi sao lùn trắng và một số sao lùn trắng có thể chứa các hành tinh có điều kiện gần giống Trái Đất.
Nhưng cho đến nay việc tìm kiếm trí thông minh ngoài Trái Đất vẫn chưa nhắm mục tiêu vào các sao lùn trắng, do đó chúng ta có thể đã bỏ qua những tín hiệu có giá trị được phát đi từ những hành tinh của những hệ này trong nhiều thập kỷ.
Chúng ta có thể nhận thấy những dấu hiệu của sự sống nếu họ (những người ngoài hành tinh) bắt đầu thực hiện những công việc đáng lưu ý có liên quan đến sao chủ. Ví dụ như việc họ tạo ra một quả cầu Dyson xung quanh sao chủ (sao lùn trắng) trong một dự án lớn để bảo vệ bản thân khỏi tác hại từ quá trình trở thành tinh vân hành tinh của sao chủ.
Quả là một số phận nghiệt ngã khi phải sống nhờ vào thứ ánh sáng mờ nhạt xung quanh tàn dư của một ngôi sao đang phân rã bởi không có cách nào trốn thoát. Điều này có thể là sự lựa chọn duy nhất của con người trên Trái Đất. Nhưng, khi nghiên cứu về các sao lùn trắng, biết đâu chúng ta lại có thể bắt gặp một sự sống nào đó vào một đêm trong thiên hà lạnh lẽo và trống rỗng.
Phạm Thị Lý
Theo Livescience
