Supermassive black hole

Các nhà thiên văn học tin rằng các lỗ đen siêu nặng tiến hóa đồng thời với thiên hà chứa chúng. Tuy nhiên có thể có một số trường hợp, mọi chuyện không diễn ra như vậy.

Trong vài thập kỷ qua, các nhà thiên văn học đã biết rằng hầu hết các thiên hà lớn đều có một lỗ đen siêu nặng ở trung tâm của chúng. Những phám phá gần đây hơn cho thấy khối lượng của những lỗ đen này có sự phù hợp với khối lượng của thiên hà chứa chúng. Việc đó dẫn tới một điều hoàn toàn tự nhiên là các nhà thiên văn học đã cho rằng các lỗ đen siêu nặng và thiên hà chứa chúng đã cùng tiến hóa và ảnh hưởng lẫn nhau. Chính vì vậy mà lúc này các nhà thiên văn càng đau đầu vì kết quả mới thu được của kính thiên văn ALMA ở Chile. Kết quả này gợi ý rằng không hề có liên hệ giữa một thiên hà ở xa với lỗ đen siêu nặng của chính nó.

Yoshiki Toba ở Viện hàn lâm Thiên văn học và Vật lý thiên văn ở Đài Loan đứng đầu nghiên cứu này. Nhóm nghiên cứu sử dụng kính thiên văn vô tuyến ALMA do độ nhạy đặc biệt của nó ở bước sóng milimet và hạ milimet rất phù hợp cho việc nghiên cứu các đám mây khí ở khoảng cách lớn - chẳng hạn, các đám mây tạo thành sao và có thể cả hành tinh trong chính thiên hà Milky Way của chúng ta.

Một phần quan trọng trong tiến hóa của thiên hà là sự tạo sao, và ALMA cũng có thể hướng tới các thiên hà ở xa để nghiên cứu khí tạo sao trong đĩa của chúng. Mặt khác, nó có thể theo dõi khí chảy ra từ vùng lân cận của lỗ đen siêu nặng trong các thiên hà.

Toba và các cộng sự của ông đã hướng kính thiên văn vào một thiên hà hoạt động có tên là WISE 1029+0501. Thiên hà này được biết là có dòng khí ion hóa mạnh, dường như xuất phát từ lỗ đen siêu nặng ở trung tâm của nó. Nhóm nghiên cứu cũng phát hiện thấy carbon monoxide (CO) ở gần đĩa phẳng của thiên hà này. Khí này có liên quan trực tiếp tới sự hình thành các sao. Các nhà thiên văn học thấy rằng CO ở đĩa thiên hà không chịu ảnh hưởng của dòng khí ion hóa mạnh tuôn ra từ lỗ đen siêu nặng ở trung tâm thiên hà.

Yoshiki nói: "...nó khiến cho sự đồng tiến hóa của thiên hà và lỗ đen siêu nặng trở nên rắc rối hơn," và "hiểu được sự đồng tiến hóa này là rất quan trọng đối với thiên văn học. Bằng cách thu thập dữ liệu thống kê về các thiên hà dạng này và tiếp tục sử dụng ALMA để quan sát, chúng tôi hi vọng rằng có thể hé lộ sự thật."

L.C

Theo EarthSky