Máy ảnh OmegaCAM gắn trên kính thiên văn khảo sát VLT của ESO đã ghi hình được hình ảnh tuyệt đẹp này của một vườn ươm sao có tên là Sharpless 29. Rất nhiều hiện tượng thiên văn có thể được nhìn thấy trong bức ảnh khổng lồ này, bao gồm các đám mây chứa khí và bụi vũ trụ đang phản xạ, hấp thụ và tái phát xạ ánh sáng từ các sao trẻ trong tinh vân.
Vùng trời được chụp ảnh này thuộc danh mục Sharpless trong đó liệt kê các vùng H II - những đám mây liên sao chứa khí đã ion hóa với sự tạo sao rải rác trong đó. Còn được gọi với tên khác là Sh 2-29, Sharpless 29 nằm cách chúng ta khoảng 5.500 năm ánh sáng, ở hướng chòm sao Sagittarius (Cung Thủ), ngay cạnh một tinh vân lớn hơn có tên là tinh vân Lagoon. Nó chứa nhiều kỳ quan của thiên văn học, trong đó có vùng tạo sao NGC 6559 - tinh vân ở ngay trung tâm bức ảnh.
Tinh vân nằm ở trung tâm bức ảnh này chính là đặc điểm nôit bật nhất của Sharpless 29. Dù chỉ rộng vài năm ánh sáng, nó trình diễn cho chúng ta thấy sức mạnh mà một ngôi sao có thể giải phóng ra khi hình thành trong một đám mây liên sao như vậy. Những sao trẻ và nóng trong bức ảnh này có tuổi chưa quá 2 triệu năm, và chúng đang phóng ra những dòng bức xạ năng lượng cao một cách dữ dội.
Năng lượng này bắn phá khí và bụi xung quanh, trong khi gió sao từ chúng bào mòn và tạo hình lại chính nơi mà chúng sinh ra. Trên thực tế, tinh vân này chứa trong nó một khoảng trống lớn được khoét ra bởi năng lượng từ một hệ sao kép. Khoảng trống này đang mở rộng, khiến vật chất liên sao bị dồn nén lại thành một vòng cung màu đỏ bao quanh.
Khi khí và bụi liên sao bị bắn phá bởi bức xạ tử ngoại từ các sao trẻ, năng lượng này khiến chúng phát sáng mạnh mẽ. Ánh sáng đỏ khuếch tán ra như trong hình ảnh này xuất phát tự sự phát xạ khí hydro, trong khi ánh sáng xanh gây ra bởi sự phản xạ và tán xạ xảy ra trên các hạt bụi nhỏ.
Cùng với phát xạ và phản xạ, sự hấp thụ cũng xảy ra trong khu vực này. Những đám bụi chặn một phần ánh sáng khi chúng trên đường tới với chúng ta, ngăn không cho chúng ta nhìn thấy những ngôi sao phía sau, những đám bụi này tạo nên những cấu trúc tối dạng sợi bên trong các đám mây.
Môi trường phong phú và đa dạng của Sharpless 29 mang tới cho các nhà thiên văn học một hỗn hợp các đặc điểm vật lý để nghiên cứu. Sự tạo sao được kích hoạt, ảnh hưởng của sao trẻ tới khí và bụi cũng như phân bố của từ trường có thể được quan sát và phân tích ngay trong vùng này.
Nhưng các sao trẻ và nặng phát triển rất nhanh và chết rất sớm. Chúng cuối cùng sẽ kết thúc cuộc đời của mình bằng những vụ nổ supernova, để lại phía sau tàn dư gồm nhiều khí và bụi. Trong 10 triệu năm nữa, vùng này sẽ bị dọn sạch và sẽ chỉ còn lại một cụm sao mở.
Sharpless 29 đã được quan sát bởi máy ảnh OmegaCAM thuộc kính thiên văn khảo sát VLT của ESO đặt tại Cerro Paranal, Chile. OmegaCAM chụp vùng trời rộng gấp 300 lần so với trường nhìn của các máy ghi hình thuộc kính thiên văn không gian Hubble của NASA/ESA, và có thể quan sát ở toàn bộ dải bước sóng rất rộng từ tử ngoại tới hồng ngoại. Đặc điểm nổi bật của nó là có thể ghi hình được vạch quang phổ cực đỏ H-alpha, vạch này xuất hiện khi electron trong nguyên tử hydro mất năng lượng - một sự kiện nổi bật trong những tinh vân như Sharpless 29.
Bryan
Theo Space Daily
