Với sự hỗ trợ của kính thiên văn không gian Hubble, một nhóm các nhà thiên văn học đã quan sát được những đặc tính thú vị của một loại thiên thể bất thường thuộc vành đai tiểu hành tinh giữa Sao Hỏa và Sao Mộc: Hai tiểu hành tinh chuyển động quanh nhau và mang một số đặc điểm của sao chổi như lớp khí phủ sáng và cái đuôi dài. Đây là tiểu hành tinh kép đầu tiên được đồng thời xếp loại là sao chổi. Nghiên cứu này đã được công bố mới đây trên tạp chí Nature.
Tháng 9 năm 2016, ngay trước khi tiểu hành tinh 288P tới cận nhật (điểm gần Mặt Trời nhất trên quỹ đạo của thiên thể), nó đã tới đủ gần Trái Đất để cho phép các nhà thiên văn học sử dụng kính Hubble quan sát chi tiết. Những hình ảnh thu được của 288P hé lộ rằng nó thực tế nó không phải một vật thể đơn lẻ mà là hai tiểu hành tinh có khối lượng và kích thước gần bằng nhau, chuyển động quanh nhau ở khoảng cách chỉ khoảng 100 km.
Đây là một phát hiện quan trọng bởi qua việc hai tiểu hành tinh có quỹ đạo quanh nhau, các nhà thiên văn có thể đo được khối lượng chính xác của các vật thể trong những hệ như thế. Nhưng những quan sát cũng hé lộ những hoạt động đang diễn ra ở hệ kép này.
Jessica Agarwal - người đứng đầu nghiên cứu, hiện đang làm việc tại viện nghiên cứu Hệ Mặt Trời Max Placnk, Đức - cho biết: "Chúng tôi phát hiện ra những dấu hiệu rõ nét về sự thăng hoa của nước đá do sự gia tăng nhiệt từ Mặt Trời - tương tự như cách mà đuôi của sao chổi hình thành,"
Việc này khiến 288P trở thành tiểu hành tinh kép đầu tiên đồng thời được coi là một sao chổi của vành đai chính.
Hiểu về nguồn gốc và tiến hóa của các sao chổi thuộc vành đai chính là hết sức quan trọng đối với hiểu biết của chúng ta về sự hình thành và tiến hóa của toàn bộ Hệ Mặt Trời. Một trong những câu hỏi có thể được giải đáp khi nghiên cứu các sao chổi thuộc vành đai này là nước đã tới Trái Đất như thế nào.
Vì chỉ có rất ít thiên thể dạng này được biết tới, 288P trở thành một hệ cực kỳ quan trọng đối với những nghiên cứu trong tương lai. Những đặc điểm khác nhau của 288P như cấu trúc hai phần với kích thước gần bằng nhau, tâm sai quỹ đạo lớn và hoạt động dạng sao chổi cũng khiến nó trở nên độc nhất trong số những tiểu hành tinh kép ít ỏi đã được biết tới trong Hệ Mặt Trời.
Hoạt động đã quan sát được của 288P cũng mang lại thông tin về quá khứ của nó, như Agarwal nhấn mạnh: "Băng trên bề mặt không thể tồn tại ở vành đai tiểu hành tinh trong thời gian dài, nhưng lại có thể được bảo vệ hàng tỷ năm nhờ lớp bụi chịu nhiệt phủ bên ngoài chỉ dày vài mét."
Từ đó, các nhà thiên văn kết luận rằng 288P chỉ mới trở thành một hệ kép như vậy khoảng 5000 năm. Agarwal giải thích:" Kịch bản hình thành khả dĩ nhất là 288P đã bị vỡ ra do sự tự quay quá nhanh. Sau đó, hai mảnh vỡ đã di chuyển ra xa khởi nhau."
Việc 288P rất khác so với những tiểu hành tinh kép đã biết trước đây dẫn tới câu hỏi về việc liệu có phải chỉ là trùng hợp không khi nó có những đặc tính độc nhất như thế. Phát hiện ra 288P là việc có phần may mắn, do đó nó có lẽ sẽ tiếp tục là đối tượng duy nhất thuộc dạng này được biết tới trong một thời gian dài.
"Chúng tôi cần thêm nhiều nghiên cứu lý thuyết và quan sát, cũng như nhiều thiên thể tương tự 288P, để trả lời câu hỏi này," Agarwal kết luận.
Bryan
Theo Science Daily
