Các nhà thiên văn học bằng cách sử dụng Tổ hợp kính cực lớn Karl G. Jansky (VLA) của Quỹ khoa học quốc gia (Mỹ) đã tìm ra bằng chứng mới cho thấy một dòng vật chất chuyển động nhanh xuất phát từ một sao trẻ. Nó có thể đã kích hoạt sự hình thành của một tiền sao trẻ hơn.
Mayra Osorio, tác giả chính của bài báo cáo về phát hiện này trên Astrophysical Journal (tạp chí Vật lý thiên văn), hiện đang làm việc tại viện Vật lý thiên văn của Andalucia (IAA-CSIC), Tây Ban Nha, cho biết: “Hướng của dòng chảy, tốc độ của vật chất và khoảng cách, tất cả đều đúng như dự đoán.”
Các nhà khoa học đã nghiên cứu một đám mây khí khổng lồ cách Trái Đất khoảng 1.400 năm ánh sáng, thuộc chòm sao Orion, nơi có rất nhiều sao mới đang được hình thành. Khu vực này đã được nghiên cứu trước đó, nhưng Osorio và các đồng nghiệp đã thực hiện một chuỗi các quan sát bằng VLA tại các tần số vô tuyến khác nhau để thu được những chi tiết mới.
Những hình ảnh của cặp tiền sao này cho thấy tiền sao trẻ, gọi là HOPS 108 (HOPS là viết tắt của chương trình có tên Herschel Orion Protostar Survey/Khảo sát Herschel về các tiền sao Orion), nằm trên đường đi của dòng vật chất từ tiền sao già hơn, gọi là HOPS 370. Mối liên kết này đã dẫn Yoshito Shimajiri và các cộng sự tới việc đưa ra một đề xuất vào năm 2008 về việc chấn động sinh ra do một dòng vật chất chuyển động nhanh va chạm với một khối khí đã gây ra sự sụp đổ của khối khí thành một tiền sao.
Tiền sao FIR 3 (HOPS 370) với dòng vật chất tuôn ra có thể đã kích hoạt sự hình thành của tiền sao FIR 4 (HOPS 108 - chấm màu đỏ)
“Chúng tôi thấy những điểm nút của vật chất trong dòng chảy này và có thể đo được tốc độ của chúng” Ana K. Diaz-Rodriguez thuộc IAA-CSIC cho biết. Các phép đo mới củng cố cho ý tưởng dòng vật chất của sao già hơn đã kích hoạt sự hình của các sao trẻ hơn.
Các nhà khoa học cho biết dòng chảy từ HOPS 370 (còn được biết đến là FIR 3) bắt đầu va chạm với khối khí khoảng 100.000 năm trước, bắt đầu quá trình sụp đổ dẫn tới sự hình thành của HOPS 108 (còn gọi là FIR 4). Bốn sao trẻ khách trong khu vực cũng có thể là kết quả của các tương tác tương tự, nhưng các nhà nghiên cứu chỉ tìm thấy bằng chứng về những chấn động trong trường hợp của HOPS 108.
Dù bằng chứng cho dự đoán về sự kích hoạt này rất mạnh mẽ, có một thực tế dường như mâu thuẫn với nó. Ngôi sao trẻ hơn dường như đang di chuyển nhanh, cho thấy khả năng nó phải được hình thành ở nơi khác, nằm ngoài khu vực chịu ảnh hưởng bởi dòng chảy của sao già hơn.
Osorio lí giải “Tình trạng này có thể là một ảo ảnh sinh ra bởi dòng chảy tuôn ra từ chính sao mới hơn. Chúng tôi muốn tiếp tục quan sát nó trong một khoảng thời gian để giải đáp câu hỏi này”.
L.C
Theo Science Daily
