Năm mươi năm trước, Thuyền trưởng Kirk và phi hành đoàn trên tàu Enterprise bắt đầu chuyến du hành vào không gian - biên giới cuối cùng (space - the final frontier/ Star Trek). Giờ đây, khi mà tập phim mới nhất của Star Trek đang có mặt khắp các rạp chiếu phim, kính thiên văn không gian Hubble của NASA/ESA cũng đang khám phá những biên giới mới, quan sát các thiên hà rất xa trong cụm thiên hà Abell S1063 - một phần của chương trình Frontier Fields.
Không gian... biên giới cuối cùng... Đó là những câu chuyện của kính thiên văn không gian Hubble. Những nhiệm vụ liên tục của nó để khám phá những thế gới mới xa lạ và tìm tới những nơi mà chưa từng có kính thiên văn nào có thể quan sát trước đó.
Mục tiêu mới nhất trong nhiệm vụ của Hubble là cụm thiên hà Abell S1063, một cụm thiên hà xa xôi rất có khả năng là nơi chứa hàng tỷ thế giới mới kỳ lạ.
Hình ảnh cụm thiên hà này, như có thể nhìn thấy ở trung tâm bức ảnh, là những gì về nó cách đây 4 tỷ năm. Nhưng Abell S1063 cho phép chúng ta khám phá cả những thời điểm còn trước đó nữa, nơi mà không một kính thiên văn nào từng nhìn thấy. Khối lượng khổng lồ của cụm làm uốn cong và đổi hướng của ánh sáng đến tử những thiên hà ở phía sau nó, một hiệu ứng được gọi là thấu kính hấp dẫn. Điều này cho phép Hubble nhìn thấy các thiên hà lẽ ra là quá mờ để quan sát và qua đó có thể tìm kiếm và nghiên cứu thế hệ thiên hà đầu tiên trong vĩ trụ. "Thật hấp dẫn" (Fasscinating) - như Vulcan sẽ nói.
Những kết quả đầu tiên từ dữ liệu thu được của Abell S1063 hứa hẹn những phát hiện đáng chú ý. Đã có một thiên hà được quan sát vào thời điểm chỉ 1 tỷ năm sau Big Bang.
Các nhà thiên văn học cũng đã xác nhận 16 thiên hà phía sau mà ánh sáng từ chúng đã bị bẻ cong bởi cụm thiên hà này, tạo thành nhiều hình ảnh của chúng (hiệu ứng của thấu kính hấp dẫn). Điều này sẽ giúp các nhà thiên văn học hoàn thiên các mô hình của họ về sự phân bố của cả vật chất thông thường và vật chất tối trong cụm thiên hà dựa vào lực hấp dẫn mà nó đã gây ra đối với hiệu ứng bẻ cong ánh sáng. Những mô hình này là chìa khoá để hiểu được bản chất bí ẩn của vật chất tối.
Abell S1063 không phải là đối tượng duy nhất có khả năng bẻ cong ánh sáng từ các thiên hà phía sau, nó chỉ là một trong những thấu kính vũ trụ khổng lồ mà Hubble có thể nghiên cứu. Ba cụm thiên hà khác đã được quan sát trong chương trình Frontier Fields, và hai cụm khác sẽ được quan sát trong ít năm tới đây, đưa lại cho các nhà thiên văn một bức tranh hấp dẫn về cách chúng hoạt động và những gì ẩn sau chúng.
Dữ liệu có được từ các cụm thiên hà quan sát trước đã được nghiên cứu bởi các nhóm khắp thế giới, giúp mang lại những khám phá quan trọng, trong đó có những thiên hà tồn tại chỉ vài trăm triệu năm sau Big Bang (heic1523) và xuất hiện như dự đoán đầu tiên của supernova qua thấu kính hấp dẫn (heic1525)
Sự hợp tác quốc tế sâu sắc như vậy hẳn khiến Gên Roddenberry, cha đẻ của Star Trek, tự hào. Trong thế giới viễn tưởng mà Roddenberry xây dựng nên, phi hành đoàn đa chủng tộc đã cùng nhau khám phá vũ trụ trong hoà bình. Giấc mơ này đã một phần trở thành sự thật bởi chương trình Hubble với sự tham gia của ESA (Cơ quan không gian châu Âu) với 22 quốc gia thành viên, và sự phối hợp điều hành của NASA để điều khiển một trong những thiết bị phức tạp nhất thế giới. Mọi thành tích của các nhóm nghiên cứu bất chấp khu vực, quốc gia và lục địa đều được bỏ qua để nhắm vào mục tiêu khoa học.
L.C
Theo Science Daily
