Ryugu

Theo các nhà khoa học, điều này cho thấy sự sống có thể phổ biến hơn những gì chúng ta đã nghĩ.

Đây là lần đầu tiên các nhà khoa học tìm thấy được những khối kiến tạo của sự sống trên một tiểu hành tinh ngoài không gian.

Các nhà nghiên cứu Nhật Bản đã phát hiện ra hơn 20 loại axit amin ở trên khối đá từ vũ trụ có tên là Ryugu, cách Trái Đất hơn 200 triệu dặm (gần 322 triệu km).

Các nhà khoa học đã thực hiện những khám phá đầu tiên bằng việc nghiên cứu các mẫu thu được từ những tiểu hành tinh gần Trái Đất bằng tàu không gian Hayabusa 2 của Cơ quan nghiên cứu và phát triển hàng không vũ trụ Nhật Bản (JAXA), tàu đã hạ cánh trên Ryugu vào năm 2018. Năm 2019, tàu không gian này đã thu thập được 5,4 gam mẫu vật ở cả trên và dưới dưới bề mặt của tiểu hành tinh, sau đó chúng được xếp vào hộp chứa kín và được phóng quay trở về Trái Đất theo quỹ đạo đã được tính toán kỹ càng.

Các nhà khoa học tin rằng, Ryugu không phải là nguyên một khối đá lớn mà được tạo thành bởi nhiều những khối đá nhỏ, và tiểu hành tinh này có hình dạng đỉnh trục quay khác thường do quay nhanh. Là một tiểu hành tinh cacbon (tiểu hành tinh loại C), Ryugu có một lượng lớn các chất hữu cơ giàu cacbon, phần lớn trong đó có thể có nguồn gốc từ tinh vân đã tạo nên Mặt Trời và các hành tinh trong Hệ Mặt Trời khoảng 4,6 tỷ năm trước. Phân tích các mẫu trước đây cũng cho thấy rằng tiểu hành tinh này có chứa nước.

“Vật chất của Ryugu là vật chất nguyên thuỷ nhất trong Hệ Mặt Trời mà chúng tôi từng được nghiên cứu,” Hisayoshi Yurimoto, giáo sư địa chất học tại Đại học Hokkaido và là trưởng nhóm phân tích hoá học đầu tiên của sứ mệnh Hayabusa 2, đã nói khi mô tả về những phát hiện đầu tiên trong Hội nghị Khoa học Mặt Trăng và Hành tinh hồi tháng ba.

Không giống như các phân tử hữu cơ tìm thấy trên Trái Đất, mẫu từ tiểu hành tinh lại vô cùng đen, các nhà khoa học nhận thấy chúng chỉ phản xạ 2% đến 3% lượng ánh sáng chiếu vào, không bị biến đổi khi tiếp xúc với môi trường ở Trái Đất, khiến chúng có thành phần hoá học rất giống với Hệ Mặt Trời thời kỳ sơ khai.

"Chúng tôi phát hiện được các hợp chất hữu cơ tiền sinh học khác nhau trong các mẫu, trong đó có các axit amin tạo thành protein, hydrocacbon thơm đa vòng tương tự giống như dầu mỏ trên mặt đất và các hợp chất nitơ khác nhau," Hiroshi Naraoka, nhà khoa học về hành tinh tại Đại học Kyushu và là trưởng nhóm tìm kiếm chất hữu cơ trong các mẫu, cho biết tại hội nghị. “Các phân tử hữu cơ tiền sinh học này có thể đã được lan tỏa khắp Hệ Mặt Trời, có khả năng rằng bụi liên hành tinh ở trên bề mặt Ryugu có được do va chạm hoặc những nguyên nhân khác.”

Theo Bộ giáo dục Nhật Bản, ban đầu, phân tích mẫu chỉ phát hiện được 10 loại axit amin, nhưng hiện tại thì con số đã tăng lên hơn 20. Axit amin là những mảnh ghép cơ bản tạo nên tất cả protein và là tiền đề không thể thiếu cho sự tồn tại của sự sống trên hành tinh chúng ta. Một nghiên cứu năm 2019 trên tạp chí Geochimica et Cosmochimica Acta đã tìm thấy các phân tử hữu cơ từ không gian trong một nhóm những viên đá 3,3 tỷ năm tuổi được phát hiện ở Nam Phi, làm tăng khả năng rằng - có thể không phải tất cả - những phân tử cấu tạo nên sự sống đầu tiên trên Trái Đất đến từ các tiểu hành tinh và sao chổi. Những phát hiện từ Ryugu là những bằng chứng càng củng cố hơn cho việc những phân tử này được mang tới bởi các tiểu hành tinh.

Kensei Kobayashi, giáo sư danh dự về sinh học vũ trụ tại Đại học Quốc gia Yokohama nói: “Việc chứng minh có các axit amin tồn tại ở dưới lớp bề mặt của tiểu hành tinh làm tăng khả năng rằng những hợp chất đã đến Trái Đất từ ngoài vũ trụ.” Điều này có nghĩa là các axit amin có thể tìm thấy được ở trên các hành tinh khác và các vệ tinh tự nhiên - hé mở rằng “sự sống có thể đã được tạo ra trong vũ trụ ở nhiều nơi hơn so với những suy nghĩ trước đây,” ông nói thêm.

Các nhà nghiên cứu đang tiếp tục phân tích các mẫu từ Ryugu và sẽ nhiều dữ liệu hơn nữa về sự hình thành của tiểu hành tinh cũng như thành phần của nó sẽ sớm được công bố.

Và Ryugu không phải là tảng đá không gian duy nhất được thăm dò. Năm 2021, tàu không gian OSIRIS-REx của NASA đã thu thập một mẫu đá từ một tiểu hành tinh có hình dạng giống viên kim cương tên là Bennu. Khi mẫu được đưa về Trái Đất vào năm 2023, những dấu vết của chất hữu cơ chứa bên trong nó có thể cung cấp cho các nhà khoa học những manh mối quan trọng về sự tiến hoá của Hệ Mặt Trời và vật chất của nó, cùng với đó là cách thức mà sự sống đã xuất hiện.

Vũ Dũng
Theo Livescience