NGC 1566

Cách Trái Đất khoảng 70 triệu năm ánh sáng, những cánh tay màu xanh rực sáng và vùng trung tâm sáng bóng của NGC 1566 - còn được biết tới cái tên là thiên hà Vũ công Tây Ban Nha - mang lại cho các nhà nghiên cứu cái nhìn sâu vào quá trình tiến hóa của các sao, lỗ đen, và hơn thế nữa. Nó cũng là nơi mà gần đây đã xuất hiện một supernova vào năm 2010.

Bức ảnh tuyệt đẹp này được chụp từ Đài quan sát liên Mỹ Cerro Tololo đặt ở Chile bởi camera Năng lượng tối (DECam). Thiết bị mạnh mẽ này đã chụp được những cánh tay khí uốn lượn của thiên hà với những vệt bụi - điều kiện lý tưởng cho sự hình thành các sao mới. Thật vậy, những khu vực có màu lạnh hơn ở phía xa cho thấy ánh sáng từ những sao trẻ, nóng và sáng. Tiến về phía trung tâm của thiên hà, màu sắc trở nên ấm hơn tương ứng với các sao già hơn. Ở trung của cái nhân hoạt động của thiên hà là một lỗ đen khổng lồ có độ sáng (phát ra từ khí bồi tụ) thay đổi theo chu kỳ 100 ngày, khiến các nhà thiên văn đang tiếp tục đặt câu hỏi về tính chất những hoạt động của nó.

Mặc dù hình ảnh tuyệt đẹp này khiến cho thiên hà dường như đứng riêng lẻ, nhưng thực tế là nó thuộc về một quần thể lớn hơn được gọi là Nhóm Dorado - một cụm gồm 46 thiên hà liên kết với nhau bởi lực hấp dẫn. NGC 1566 là thành viên đáng chú ý nhất trong nhóm này, và bản thân nó cũng có một gia đình nhỏ cho riêng mình, nới có những thiên hà nhỏ vây quanh nó. Về tổng quát, vai trò của thiên hà này cùng những thiên hà khác trong nhóm Dorado giúp các nhà thiên văn tìm hiểu được rõ hơn về cách mà các thiên hà tương tác với nhau trên quy mô lớn.

Việc sử dụng DECam là một phần của Khảo sát Năng lượng tối, với mục tiêu lập bản đồ hàng nghìn thiên hà trong khoảng thời gian từ 2013 tới 2019. Vũ công Tây Ban Nha là một trong những đối tượng mà các nhà khoa học kỳ vọng sẽ quan sát được chi tiết hơn nhờ kính thiên văn không gian James Webb (cùng 18 thiên hà gần khác) trong tương lai gần.

R.T
Theo Astronomy