Nếu như nguồn gốc của sự sống cũng phổ biến trên các thế giới khác với chúng ta, vũ trụ hẳn sẽ như một vườn thú đầy những sinh vật đa bào phức tạp. Dirk Schulze-Makuch, một nhà sinh vật học tại Đại học Bang Washington đã lấy tiến hóa của sự sống trên Trái Đất làm mẫu để phỏng đoán những sinh vật sống trên các hành tinh và vệ tinh xa xôi mà con người có thể tìm được. Bài báo của ông đã được đăng trên tạp chí Life.
Kết quả thu được từ nghiên cứu của ông cùng William Bains, nhà hóa sinh của Viện Công nghệ Massachusetts đã cho thấy một khi sự sống được hình thành, lần lượt theo sau đó sẽ là sự tiến hóa của các sinh vật hoạt động tương tự như các loài thực vật và động vật trên Trái Đất, trong điều kiện có đủ thời gian và môi trường phù hợp.
"Nếu nguồn gốc của sự sống có thể xảy đến một cách dễ dàng, thì chắc chắn sẽ có một tỉ lệ nhất định các sinh vật ở hành tinh khác sẽ tiến hóa trở nên còn phức tạp hơn so với động vật và thực vật," Schulze-Makuch cho biết. "Mặt khác, nếu như khởi nguồn sự sống là một hiện tượng hiếm hoi, thì hẳn là chúng ta đang sống trong một vũ trụ khá trống vắng."
Những câu trả lời về sự tiến hóa
Có một số giới hạn vật lý và hóa học nhất định về cách sự sống có thể tiến hóa, và các nhà khoa học đã xác định được phần lớn các điều kiện đó đã được đáp ứng trên Trái Đất. Chính vì vậy, con đường mà các sinh vật sống trên Trái Đất trải qua, từ các sinh vật đơn bào tiến đến trở thành các thực thể phức tạp hơn có thể cho chúng ta phỏng đoán chung về cách sự sống tiến hóa ở những nơi khác trong vũ trụ.
Trong nghiên cứu của Schulze-Makuch và Bains, ban đầu họ xác định những tiến hóa mang tầm quan trọng đã giúp thúc đẩy sự sống trên Trái Đất từ dạng vi khuẩn trở thành những con người có khả năng du hành trên vũ trụ như chúng ta hiện nay. Những quá trình đó bao gồm sự chuyển giao từ sự sống đơn bào sang đa bào, sự gia tăng của quang hợp, quá trình tiến hóa của sự sống vĩ mô và sự phát triển trí tuệ.
Sau đó họ phân tích khả năng liệu các quá trình tiến hóa quan trọng đó đã xảy ra thường xuyên ở nhiều sinh vật khác nhau hay do các hiện tượng độc lập tình cờ. Họ phát hiện ra rằng các quá trình đó đã xảy ra và lặp lại nhiều lần. Một số ví dụ như quang hợp, hình thành độc lập tại bốn thời điểm khác nhau trong lịch sử sự sống, hay đa bào, xảy ra nhiều lần đối với các lớp sinh vật khác nhau.
"Qua một loạt các ví dụ về các hiện tượng tiến hóa quan trọng xảy ra trong suốt quá trình các sinh vật đơn giản nhất phát triển thành con người, chúng ta phải công nhận rằng chúng không thể hoàn toàn không xảy ra, mà chỉ là chúng chỉ mất rất nhiều thời gian cùng với các điều kiện thích hợp để xuất hiện mà thôi," Schulze-Makuch cho biết. "Vì vậy, ở bất cứ hành tinh nào mà sự sống đã hình thành và có đủ năng lượng để tồn tại, chúng tôi dám chắc rằng ở đó sẽ tồn tại các loài sinh vật phức tạp ngang tầm động vật."
Một lưu ý là nghiên cứu này không phải tập trung vào khả năng sự sống tồn tại ở hành tinh khác hay người ngoài hành tinh tồn tại với trí thông minh như của loài người. Trái Đất là hành tinh duy nhất cho đến nay được xác định là có sự sống, và con người là loài sinh vật duy nhất được xác định có khả năng và đã phát triển công nghệ. Vậy nên chúng ta không thể khẳng định rằng sự sống là hiện tượng phổ biến hay hiếm hoi ở các hành tinh khác, Schulze-Makuch cho biết.
Những tác động trong tương lai
Nghiên cứu có tác động mạnh đến công cuộc tìm kiếm sự sống ở các hành tinh khác. Schulze-Makuch và Bains đã viết trong bài rằng các nhà khoa học không chỉ nên trông đợi vào việc tìm ra các tín hiệu vi sinh vật học trên một hành tinh có sự sống, mà còn bao gồm cả các tín hiệu từ các sinh vật đa bào lớn và phức tạp, chẳng hạn như màu đỏ của thảm thực vật, hay còn là bước sóng ánh sáng cho thấy sự tồn tại của đời sống thực vật.
"Cụ thể hơn, nghiên cứu của chúng tôi liên quan đến sự chọn lựa các công cụ mà các nhà khoa học sẽ sử dụng trong việc tìm kiếm sự sống trên các hành tinh ở các hệ mặt trời khác," Schulze-Makuch nói. "Trong tương lai, các nhà nghiên cứu ở NASA, viện SETI (phụ trách tìm kiếm trí tuệ ngoài vũ trụ) và các tổ chức khác nên xem xét sử dụng các thiết bị có khả năng dò được các tín hiệu sinh quyển toàn cầu và đa dạng ở các hành tinh khác."
Tuấn Phong
Theo Space Daily
