Cặp tiểu hành tinh đặc biệt Didymos và Dimorphos đã thu hút được nhiều sự chú ý sau kết quả thành công của sứ mệnh DART (Thử nghiệm kép về việc chuyển hướng tiểu hành tinh) do NASA thực hiên. Với những thông tin mới thu được từ nhiệm vụ này, các nhà thiên văn đã đưa ra được giả thuyết về cách mà cặp tiểu hành tinh kỳ lạ này ra đời.
Mọi thứ bắt đầu bởi sự quay. Bất cứ vật thể nào quay đủ nhanh đều mất đi một số mảnh của nó do lực ly tâm mạnh hơn lực hấp dẫn. Điều này đặc biệt đúng với các tiểu hành tinh, vốn là những vật thể không đủ lớn để lực hấp dẫn đóng vai trò đáng kể trong việc duy trì hình dạng cho chúng. Mới đây, một nhóm các nhà thiên văn học đã sử dụng thực tế này để đề xuất cơ chế hình thành của Didymos và Dimorphos.
Trong kịch bản này, từ rất lâu trước đây, Didymos đã quay quá nhanh. Nó có thể đã chịu sự va chạm trực tiếp hoặc chịu ảnh hưởng mạnh mẽ bởi lực hấp dẫn của các thiên thể lân cận. Khi quay nhanh như vậy, nó bắt đầu mất bớt khối lượng do ly tâm, tạo thành một vành vật chất bao quanh. Ban đầu vành này vẫn còn nằm trong giới hạn Roche. Giới hạn này là ranh giới mà ở dưới ngưỡng đó thì lực triều gây ra do hấp dẫn của thiên thể lớn đủ mạnh để khiến cho vật chất bao quanh nó không thể tự liên kết với nhau, có nghĩa là Dimorphos không thể ra đời ở giai đoạn này.
Nhưng sau nhiều va chạm tiếp theo, thêm nhiều vật chất được bổ sung vào vành bao quanh Didymos và khiến nó vượt xa giới hạn Roche. Cuối cùng, từ vành vật chất đó, Dimorphos hình thành, dưới dạng một vệ tinh của Didymos.
Các nhà thiên văn ước tính rằng Didymos đã mất ít nhất 25% khối lượng của nó để Dimorphos ra đời. Mô hình này cũng dự đoán rằng Dimorphos có một hình dạng bất thường bởi bó được tạo thành bởi quá trình kết hợp chậm chạp của nhiều vật thể nhỏ, tương ứng với thực tế mà chúng ta đã quan sát được.
Nghiên cứu này đã được công bố dưới dạng đợi in trên server của arXiv.
Mặc dù DART đã rất thành công trong nhiệm vụ chính của nó, cho chúng ta biết về khả năng làm chệch hướng quỹ đạo của các tiểu hành tinh (một việc rất quan trọng để bảo vệ an toàn cho hành tinh trong trường hợp có những đe dọa trong tương lai), nó cũng đồng thời mang lại những lợi ích khác. Nó giúp chúng ta khám phá chi tiết hơn về quá trình tiến hóa phức tạp của một trong những loại thiên thể nhỏ và khó quan sát nhất trong Hệ Mặt Trời.
R.T
Theo Phys.org
