HH 24 complex

Các nhà thiên văn đã thực hiện một loạt quan sát ở nhiều bước sóng đối với cùng một hệ, được đặt tên là hệ HH 24. Hệ phức hợp này chứa những ngôi sao đang hình thành và những tác động phát sinh do va chạm dữ dội của chúng với nhau, trong đó có việc khiến một trong số chúng bị đẩy ra khỏi hệ.

Tổng cộng, các nhà thiên văn đã sử dụng 6 kính thiên văn để có được những quan sát này, trong đó có kính thiên văn không gian Hubble, tổ hợp kính VLA và ALMA. Với việc tổng hợp tất cả những bước sóng thu được, các nhà thiên văn có thể có được một bức tranh toàn cảnh về hệ HH 24.

Trung tâm của HH 24 là một đám mây khí và bụi đậm đặc có chứa ít nhất 7 vật thể đã được biết tới. Những vật thể này đều nhỏ, nóng và đặc nhưng chưa đạt tới giai đoạn mà chúng có thể gây ra phản ứng nhiệt hành hydro ở lõi của chúng để thực sự trở thành các ngôi sao. Tuy nhiên, một trong số đó đang ở ranh giới của việc đó và sẽ chính thức trở thành một ngôi sao bất cứ lúc nào.

Mặc dù vậy, hệ này không ổn định. Khối lượng và quỹ đạo của các thiên thể này khiến chúng ràng buộc với nhau trong những tương tác dữ dội. Trên thực tế, các nhà thiên văn đã phát hiện thấy một trong số đó bị ném ra ngoài. Vật thể bị ném ra này là một tiền sao rất nhỏ, nhỏ tới mức có thể được coi là một sao lùn nâu (loại vật thể nằm ở ranh giới giữa sao và hành tinh, thực tế thì chúng không bao giờ phát sáng như một ngôi sao thực sự được). Nó đang dịch chuyển ra xa khỏi trung tâm của hệ với vận tốc khoảng 25 km/s, có nghĩa là nó đã bắt đầu bị ném ra từ trước đó khoảng 5.800 năm. Trong vài nghìn năm tới, sẽ có ít nhất một người anh em khác của nó trong hệ cũng rơi vào cảnh này.

Bất kỳ dạng tiền sao nào đều có quá trình hình thành dữ dội. Vật chất chảy xoắn vào tiền sao để tạo thành khối lượng cho chúng, nhưng khi mà tiền sao nóng lên, chúng tương tác với chính môi trường quanh mình. Chuyển động của khí và bụi có thể tạp thành từ trường và điện trường cực mạnh. Những trường này có thể ép cho khí bao quanh ngôi sao đang hình thành để tạo thành những dòng phản lực. Một quá trình tương tự như vậy xảy ra quanh các lỗ đen siêu nặng, nhưng với qui mô lớn hơn nhiều.

Trong trường hợp của hệ HH 24, các nhà thiên văn đã quan sát thấy 5 dòng phản lực hẹp phóng ra từ trung tâm của nó. Những dùng này bị uốn cong bởi từ trường và trải rộng ra khoảng cách ít nhất là 5 năm ánh sáng từ vùng trung tâm.

Mặc dù có khởi đầu dữ dội như vậy, vẫn có hi vọng cho các hành tinh. Các nhà thiên văn đã quan sát được những đĩa tiền hành tinh nhỏ bao quanh 5 ngôi sao, một số trong đó có khe hở ở giữa - có nghĩa là có thể có hành tinh đang hihf thành. Nếu những ngôi sao này tồn tại được qua những tương tác dữ dội của giai đoạn vài nghìn năm tới, những hành tinh của chúng có thể ra đời và tiếp tục chuyển động trên quỹ đạo quanh ngôi sao của mình.

Phát hiện này đã được công bố dưới dạng đợi in trên server của arXiv.

Bryan
Theo Phys.org