Một nhóm các nhà thiên văn học quốc tế với sự tham gia của các nhà nghiên cứu từ Đại học British Columbia (UBC) đã khám phá ra một hành tinh lùn trên quĩ đạo của một đĩa nhỏ gồm nhiều thiên thể băng ở xa hơn Sao Hải Vương.
Thiên thể mới phát hiện có đường kính khoảng 700km và có quĩ đạo thuộc loại lớn nhất trong số các hành tinh lùn. Được kí hiệu là 2015 RR245 bởi Trung tâm tiểu hành tinh của Hiệp hội thiên văn quốc tế, nó đã được phát hiện bởi kính thiên văn Canada-Pháp-Hawaii đặt trên đỉnh Maunakea, Hawaii - một phần trong chương trình Khảo sát nguồn gốc của phần ngoài Hệ Mặt Trời (OSSOS) đang được tiến hành.
"Tìm ra một hành tinh lùn mới xa hơn Sao Hải Vương làm sáng tỏ thêm những giai đoạn đầu của sự tạo thành hành tinh," Brett Gladman, người đang giữ ghế giáo sư nghiên cứu CRC (Canada Research Chair) về thiên văn học hành tinh ở UBC nói. "Vì hầu hết các thế giới băng giá này là vô cùng nhỏ và mờ, thật thú vị khi tìm thấy một thiên thể sáng để có thể dễ dàng nghiên cứu, và nó lại có một quĩ đạo đáng chú ý."
RR245 được phát hiện lần đầu tiên vào tháng 2 năm 2016 bởi nhà thiên văn JJ Kavelaars thuộc Hội đồng nghiên cứu quốc gia Canada. Dự án OSSOS sử dụng các máy tính rất mạnh để săn lùng các hình ảnh của nó, và Kanelaars đã nhìn thấy một vật thể sáng di chuyển chậm có khoảng cách ít nhất là gấp đôi từ Trái Đất đến Sao Hải Vương và gấp 120 lần từ Mặt Trời đến Trái Đất.
Quĩ đạo của 2015 RR245
Kích thước chính xác của RR245 chưa được biết cụ thể, bởi các tính chất bề mặt của nó còn cần được đo đạc chính xác hơn.
"Nó có thể nhỏ và sáng, hay lớn nhưng mờ nhạt," Michele Bannister ở Đại học Victoria, nghiên cứu sinh sau tiến sĩ đang tham gia OSSOS cho biết.
Phần lớn các hành tinh lùn như RR245 đã bị phá hủy hoặc ném ra khỏi Hệ Mặt Trời khi các hành tinh khổng lồ di chuyển ra khía ngoài tới vị trí hiện tại của chúng. RR245 là một trong số các hành tinh lùn hiếm hoi sống sót cho tới ngày nay, cùng với Pluto và Eris - các hành tinh lùn lớn nhất được biết tới. RR245 hiện nay chuyển động quanh Mặt Trời cùng với một nhóm sót lại gồm khoảng 10.000 hoặc hơn các thiên thể nhỏ xa hơn Sao Hải Vương, hầu hết quĩ đạo của chúng chưa được biết rõ.
Những thế giới ở xa Mặt Trời có điều kiện địa chất khác thường với những cảnh quan tạo bởi những vật chất đóng băng khác nhau, như cuộc viếng thăm Pluto vừa qua của tàu New Horizons đã cho thấy. RR245 đã ở trong quĩ đạo elip dẹt này của nó ít nhất là 100 triệu năm qua. Sau hàng trăm năm nằm xa cách Mặt Trời hơn 12 tỷ km (80 AU), RR245 đang tiến tới cận điểm của nó ở khoảng cách khoảng 5 tỷ km (34 AU) và sẽ đạt tới điểm này vào năm 2096.
Vì RR245 chỉ vừa được quan sát trong khi nó có quĩ đạo kéo dài 700 năm, việc nó tới từ đâu và quĩ đạo của nó sẽ tiến triển ra sao vẫn còn chưa được biết rõ. Quĩ đạo chính xác của nó sẽ dần được làm rõ trong những năm tới đây, sau khi RR245 được đặt tên. Theo các nhà khám phá, nhóm nghiên cứu OSSOS có thể đề xuất cái tên họ yêu thích cho Hiệp hội thiên văn quốc tế xem xét.
RR245 là khám phá lớn nhất và là hành tinh lùn duy nhất từng được phát hiện bởi OSSOS, trong khi dự án này đã tìm ra hơn 500 thiên thể có quĩ đạo xa hơn Sao Hải Vương (các TNO). Khám phá này chỉ có thể được thực hiện với khả năng đặc biệt của kính thiên văn Canada-Pháp-Hawaii.
L.C
Theo Science Daily
